میگرن یک بیماری عصبی پیچیده و اغلب ناتوان‌کننده است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان از آن رنج می‌برند. علائم میگرن شامل سردردهای مکرر و شدید است که معمولا با طیف وسیعی از علامت‌ها از جمله تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صدا همراه است. در حالی که علت میگرن هنوز به صورت دقیق مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که سردرد میگرنی از عوامل ژنتیکی، محیطی و عصبی ناشی می‌شود. حملات میگرن می‌تواند از نظر فراوانی و شدت متفاوت باشند و از چند ساعت تا چند روز طول بکشند و می‌تواند به طور قابل توجهی کیفیت کلی زندگی فرد را مختل کنند. استراتژی‌های مختلفی برای کنترل و درمان میگرن وجود دارد که می‌تواند به افراد مبتلا به میگرن کمک کند تا کنترل بهتری بر روی علائم خود داشته باشند.
در این مقاله قصد داریم به طول مفصل به بررسی بیماری میگرن بپردازیم. ما در ابتدا به این سوال پاسخ می‌دهیم که میگرن چیست و تفاوت آن با سردرد معمولی چه چیزی است. سپس به بیان دلایل، علائم و روش‌های درمان میگرن خواهیم پرداخت. انتظار می‌رود مطالعه این مقاله به افراد مبتلا به میگرن کمک کند تا درک عمیقی نسبت به این بیماری پیدا کنند و بهترین روش درمان میگرن را متناسب با علائم خود انتخاب کنند.
میگرن چیست؟
میگرن نوعی سردرد است که می تواند باعث درد شدید ضربان‌دار یا احساس نبض‌زدن در ناحیه سر و صورت شود. سردرد میگرنی معمولا در یک طرف سر ایجاد می‌شود و اغلب با حالت تهوع، استفراغ و حساسیت شدید به نور و صدا همراه است. حملات میگرن می‌توانند از ساعت‌ها تا چند روز ادامه داشته باشند و درد ممکن است آنقدر شدید باشد که در فعالیت‌های روزانه شما اختلال ایجاد کند.
برای برخی افراد، یک علامت هشداردهنده به نام هاله (Aura) قبل یا همراه با سردرد رخ می‌دهد. هاله میگرن می‌تواند شامل اختلالات بینایی، مانند فلاش نور یا نقاط کور و سایر اختلالات مانند احساس گزگز و سوزن سوزن شدن در یک طرف صورت، در بازو یا پا و مشکل در صحبت کردن باشد.
داروهای میگرن می‌توانند به پیشگیری از برخی از انواع میگرن و کاهش درد آنها کمک کنند. مصرف داروهای مناسب همراه با درمان‌های خانگی و تغییرات سبک زندگی می‌توانند برای افراد مبتلا به میگرن بسیار کمک‌کننده باشند.
علاوه بر این، در سال‌های اخیر چندین روش جدید برای درمان میگرن معرفی شده است که درمان میگرن با بوتاکس و روش تحریک مغناطیسی مغز با دستگاه rTMS از جمله بهترین روش‌های درمان میگرن محسوب می‌شوند.
انواع میگرن و علائم آنها
میگرن دارای انواع مختلفی است.بر اساس یک دسته بندی کلی، انواع میگرن به دو دسته میگرن با هاله و میگرن بدون هاله تقسیم‌بندی می‌شود. سایر انواع میگرن شامل موارد زیر هستند:
- میگرن قاعدگی
- میگرن خاموش
- میگرن دهلیزی
- میگرن شکمی
- میگرن همی پلژیک
- میگرن چشمی
- میگرن با هاله ساقه مغز
میگرن قاعدگی
میگرن قاعدگی در زنان زمانی اتفاق می‌افتد که سردرد با پریود مرتبط باشد. این نوع سردرد میگرنی معمولا 2 روز قبل از شروع قاعدگی اتفاق می‌افتد و تا 3 روز بعد از آن ادامه می‌یابد. زنان همچنین ممکن است انواع دیگری از سردردهای میگرنی را در زمان‌های دیگر ماه داشته باشند، اما میگرن در حوالی قاعدگی معمولا بدون هاله یا اورا است.
میگرن خاموش
میگرن خاموش تحت عنوان میگرن استافالژیک نیز شناخته می‌شود.در صورت ابتلا به میگرن خاموش، علائم میگرن هاله‌ای بدون سردرد ایجاد می‌شود. در واقع هاله معمولا علامت هشداردهنده اصلی این نوع میگرن محسوب می‌شود، اما ممکن است حالت تهوع و سایر علائم میگرن نیز ایجاد شود. میگرن خاموش معمولا فقط 20-30 دقیقه طول می‌کشد.
میگرن دهلیزی (سرگیجه میگرنی)
میگرن دهلیزی یا میگرن وستیبولار که تحت عنوان سرگیجه میگرنی نیز شناخته می‌شود، یکی از انواع میگرن است که باعث ایجاد مشکلات تعادل، سرگیجه، تهوع و استفراغ در فرد می‌شود. میگرن دهلیزی ممکن است با یا بدون سردرد ایجاد شود. سرگیجه میگرنی معمولا در افرادی که سابقه بیماری حرکت دارند اتفاق می‌افتد.
میگرن شکمی
میگرن شکمی باعث درد معده، حالت تهوع و استفراغ می‌شود و اغلب در کودکان اتفاق می‌افتد. میگرن شکمی ممکن است در طول زمان به سردردهای میگرنی کلاسیک تبدیل شود.
میگرن همی پلژیک
در صورت ابتلا به میگرن همی پلژیک شما دچار یک دوره کوتاه فلج یا ضعف در یک طرف بدن خود خواهید شد. این نوع میگرن همچنین ممکن است با احساس بی‌حسی، سرگیجه یا تغییرات بینایی همراه باشد. لازم به ذکر است که این علائم همچنین می‌تواند نشانه سکته مغزی باشد، بنابراین در صورت مشاهده آنها فورا به اورژانس مراجعه کنید.
میگرن چشمی
میگرن چشمی با عنوان میگرن شبکیه نیز شناخته می‌شود و باعث از دست دادن کوتاه مدت، جزئی یا کلی بینایی در یک چشم، همراه با درد مبهم در پشت چشم می‌شود که ممکن است به بقیه سر نیز سرایت کند. علائم دیگر میگرن چشمی شامل افتادگی پلک، دوبینی یا سایر تغییرات بینایی است.
میگرن با هاله ساقه مغز
در صورت ابتلا به این نوع میگرن علائمی مانند سرگیجه و از دست دادن تعادل ممکن است قبل از سردرد اتفاق می‌افتد. در این وضعیت همچنین ممکن است دچار سردرد در ناحیه پشت سر شوید. این علائم معمولا به طور ناگهانی شروع می‌شوند و می‌توانند با مشکل در صحبت کردن، وزوز گوش و استفراغ نیز همراه باشند. این نوع میگرن به شدت با تغییرات هورمونی مرتبط است و عمدتا زنان بالغ جوان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
تفاوت میگرن و سردرد
میگرن یکی از انواع سردرد است که می‌تواند علائمی بسیار شدیدتر و ناتوان‌کننده‌تر از یک سردرد معمولی داشته باشد. علائم میگرن می‌تواند آنقدر شدید باشد که باعث ایجاد اختلال در انجام امور روزمره شما شود.
ویژگی‌های کلیدی وجود دارد که سردرد میگرنی را از سایر انواع سردرد مانند سردرد تنشی، سردرد خوشه‌ای و سردرد سینوسی متمایز می‌کند. این ویژگی‌ها عبارتند از:
- حملات میگرنی قبل از وقوع ممکن است با یک سری علائم هشدار دهنده همراه باشند که معمولا بین چند ساعت تا چند روز قبل از شروع میگرن در فرد دیده می‌شوند.
- سردرد میگرنی می‌تواند با هاله میگرنی همراه باشد که به طور موقت بر روی حس بینایی و گفتار فرد تاثیر می‌گذارد.
- درد ناشی از میگرن معمولا ضربان‌دار است و در یک طرف سر احساس می‌شود.
- میگرن علاوه بر سردرد، ممکن است باعث ایجاد علائم دیگری مانند حالت تهوع و استفراغ نیز در فرد شود.
- عواملی مانند نور، صدا و بوهای خاص می‌توانند میگرن را تشدید کنند.
چه چیزی باعث میگرن می‌شود؟ محرک‌های میگرن کدامند؟
علت میگرن پیچیده است و به طور کامل شناخته نشده است. وقتی سردرد دارید به این دلیل است که اعصاب خاصی در رگ‌های خونی شما سیگنال‌های درد را به مغز ارسال می‌کنند. این مسئله باعث آزاد شدن مواد التهابی در اعصاب و عروق خونی سر می‌شود. اما هنوز به صورت دقیق معلوم نیست چرا اعصاب این کار را انجام می‌دهند.
برای تشخیص علت میگرن لازم است درک صحیحی درباره محرک‌های میگرن داشته باشیم. حملات میگرن می‌تواند توسط عوامل و محرک‌های مختلفی ایجاد شود. محرک‌های رایج عبارتند از:
- استرس و اضطراب
- گرسنگی
- حساسیت به برخی مواد غذایی
- کافئین
- استفاده روزانه از داروهای مسکن
- تغییرات هورمونی در زنان
استرس و اضطراب
استرس یکی از شایع‌ترین محرک‌های سردردهای میگرنی است. در طول رویدادهای استرس‌زا، مواد شیمیایی خاصی در مغز برای مقابله با این موقعیت آزاد می‌شود. انتشار این مواد شیمیایی می‌تواند باعث میگرن شود. سایر احساسات مانند نگرانی و هیجان نیز می‌توانند تنش عضلانی را افزایش داده و رگ‌های خونی را گشاد کنند که می‌تواند میگرن شما را شدیدتر کند.
گرسنگی
از دست دادن یک وعده غذایی یا به تعویق انداختن آن ممکن است باعث سردرد میگرنی شود.
حساسیت به برخی مواد غذایی
حساسیت به مواد شیمیایی و نگهدارنده‌های خاص در برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها مانند پنیر کهنه، نوشیدنی‌های حاوی الکل، شکلات و افزودنی‌های غذایی مانند نیترات‌ها (موجود در پپرونی و هات داگ) و غذاهای تخمیر شده یا ترش ممکن است تا 30 درصد از انواع میگرن‌ها را تحریک کنند.
کافئین
مصرف بیش از حد کافئین یا ترک کافئین می‌تواند باعث سردردمیگرنی شود. در افرادی که کافئین زیاد مصرف می‌کنند، به نظر می‌رسد رگ‌های خونی به کافئین حساس می‌شود و زمانی که آن را دریافت نکنند، ممکن است سردرد ایجاد شود. علاوه بر این، گاهی اوقات مصرف کنترل‌شده کافئین توسط پزشکان برای کمک به درمان حملات حاد میگرن توصیه می‌شود، اما نباید در مصرف آن زیاده‌روی کرد.
استفاده روزانه از داروهای مسکن
اگر به صورت مکرر از داروهای مسکن برای تسکین سردرد استفاده می‌کنید، ممکن است دچار نوعی از سردرد تحت عنوان سردرد بازگشتی شوید.
تغییرات هورمونی در زنان
میگرن در زنان در حوالی دوره قاعدگی آنها شایع‌تر است. کاهش ناگهانی استروژن که باعث شروع قاعدگی می‌شود می‌تواند باعث میگرن شود. تغییرات هورمونی همچنین می‌تواند با قرص‌های ضد بارداری و درمان جایگزینی هورمونی ایجاد شود. معمولا میگرن بین بلوغ و یائسگی بدتر است زیرا این نوسانات استروژن معمولا در دختران جوان و زنان یائسه رخ نمی‌دهد. اگر هورمون‌های شما عامل اصلی در میگرن شما هستند، ممکن است پس از یائسگی سردردهای کمتری داشته باشید. به نظر نمی‌رسد تغییرات هورمونی باعث میگرن در مردان شود.
علاوه بر موارد فوق سایر محرک‌های احتمالی میگرن عبارتند از:
- خستگی و فشار کاری بیش از حد
- رژیم گرفتن یا ننوشیدن آب کافی
- تغییر در الگوی خواب طبیعی
- سروصدا های بلند
- قرار گرفتن در معرض دود، عطرها یا بوهای دیگر
- مصرف برخی داروهای خاص
علائم و نشانه‌های میگرن
علائم میگرن ممکن است ۱ تا ۲ روز قبل از خود سردرد شروع شود. میگرن به چهار مرحله یا فاز تقسیم می‌شود که همه آنها ممکن است در طول حمله وجود داشته باشند. هر یک از این مراحل باعث ایجاد علائم منصر به فردی می‌شوند.
مراحل و فازهای ایجاد میگرن عبارتند از:
- علائم اولیه (پیش آگاهی)
- هاله
- سردرد
- علائم ثانویه (پس نشانه)
علائم اولیه میگرن در مرحله پیش آگاهی
علائم اولیه معمولا تا 24 ساعت قبل از ابتلا به میگرن رخ می‌دهد. حدود 60 درصد از افراد مبتلا به میگرن ممکن است دچار این علائم شوند. علائم اولیه سردرد میگرنی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات تمرکز
- افسردگی
- مشکل در صحبت کردن و خواندن
- مشکل در خوابیدن و خمیازه کشیدن
- حالت تهوع
- خستگی
- حساسیت به نور و صدا
- هوس‌های غذایی
- افزایش ادرار
- سفتی عضلات
هاله میگرنی یا اورا
برخی افراد نورهای چشمک‌زن یا درخشان یا چیزی شبیه امواج نور را بلافاصله قبل از میگرن یا در حین آن مشاهده می‌کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است ضعف عضلانی یا احساس لمس یا بی‌حسی را تجربه کنند. این موارد علائم میگرن هاله‌ای هستند. به طور کلی علائم میگرن همراه به هاله شامل موارد زیر است:
- بی‌حسی و گزگز دست و پا
- اختلالات بینایی ممکن شامل دیدن اشکال، فلاش‌های نور یا نقاط تاریک و روشن
- از دست دادن بینایی به صورت موقت
- ضعف در یک طرف بدن
- تغییر گفتار
مرحله سردرد میگرنی
سردرد ناشی از میگرن معمولا به تدریج شروع می‌شود و کم‌کم شدت آن افزایش می‌یابد. سردرد میگرنی بین 4 ساعت تا 72 ساعت طول می‌کشد و به‌طور معمول از یک طرف سر شروع می‌شود و سپس به طرف دیگر گسترش می‌یابد.
علئم سردرد میگرنی شامل موارد زیر است:
- سفتی و درد گردن
- افسردگی همراه با سرگیجه و اضطراب
- حساسیت به نور، بو و صدا
- گرفتگی بینی
- بی‌خوابی
- تهوع و استفراغ
علائم ثانویه میگرن در مرحله پس نشانه
افراد اغلب به‌دنبال میگرن احساس خستگی یا گیجی می‌کنند. علائم ثانویه میگرن ممکن است تا یک روز بعد از حمله میگرن طول بکشد و پس از آن فرد دوباره احساس سلامت کند.
علائم ثانویه میگرن شامل موارد زیر است:
- ناتوانی در تمرکز
- حالت افسردگی
- خستگی
- عدم توانایی در درک مطلب
- تغییر خلق و خوی
چه کسانی به میگرن مبتلا می‌شوند؟
کارشناسان تخمین می‌زنند که تقریبا نیمی از جمعیت بزرگسال جهان سردرد را تجربه می‌کنند. بر اساس آمار موجود در ایالات متحده، درصد ابتلا به میگرن در میان آمریکایی‌ها 12 درصد است. همچنین تخمین زده شده است که زنان حدود سه برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به میگرن هستند.
پیش‌بینی اینکه چه کسی ممکن است به میگرن مبتلا شود دشوار است. همچنین نمیتوان اما عوامل مختلفی وجود دارد که ممکن است شما را نسبت به بیماری میگرن آسیب‌پذیرتر کند. این عوامل عبارتند از:
- ژنتیک
- جنسیت
- سن
- سطح استرس
- سیگار کشیدن
عوامل ژنتیکی
تحقیقات نشان داده است که میگرن می‌تواند جنبه ارثی داشته باشد. تا 80 درصد از افرادی که به سردردهای میگرنی مبتلا می‌شوند، یکی از بستگان درجه یک مبتلا به این بیماری دارند.
جنسیت
سردردهای میگرنی در زنان بیشتر از مردان اتفاق می‌افتد، به ویژه زنان بین 15 تا 55 سال. علت سردرد میگرنی در زنان بیشتر به خاطر تاثیر هورمون‌ها بر روی میگرن است.
سن
سن ابتلا به میگرن به صورت دقیق مشخص نیست و میگرن می‌تواند در هر سنی شروع شود اما در بسیاری از موارد اولین مورد سردرد میگرنی در دوران نوجوانی رخ می‌دهد. میگرن معمولا در طول 30 سالگی به اوج خود می‌رسد و به تدریج در دهه‌های بعدی شدت کمتری پیدا می‌کند.
سطح استرس
استرس یکی دیگر از عوامل ایجادکننده میگرن است. اگر استرس بالایی دارید، ممکن است بیشتر به میگرن مبتلا شوید. برای تشخیص علت اضطراب به یک مشاور مراجعه کنید همچنین می‌توانید از روش‌هایی مانند درمان استرس با نوروتراپی ILF یا روش rTMS برای درمان اضطراب استفاده کنید.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن به تنهایی دلیل به وجود آمدن میگرن نیست ولی می‌تواند باعث تشدید میگرن شود. در افراد سیگاری، مدیریت سردردهای میگرنی نسبت به سایر افراد دشوارتر است.
روش‌های درمان میگرن
قبل از بررسی راههای درمان میگرن لازم است به این سوال پاسخ دهیم که “آیا میگرن قابل درمان است؟.” هنوز هیچ درمانی برای میگرن وجود ندارد. با این حال، مصرف برخی داروها می‌توانند به پیشگیری یا توقف آن کمک کنند یا از بدتر شدن علائم شما جلوگیری کنند. اجتناب از محرک‌های میگرن و تغییرات سبک زندگی مانند کاهش استرس و داشتن عادات خواب خوب نیز می‌تواند کمک کننده باشد.
به طور کلی روش‌های درمن میگرن را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد»
- درمان دارویی
- تغییر سبک زندگی
- درمان‌های جایگزین
دارو درمانی میگرن
می توان از داروها برای جلوگیری از وقوع حمله میگرن یا درمان آن پس از وقوع آن استفاده کرد. همچنین ممکن می‌توان از داروهای مسکن بدن نسخه تسکین درد میگرن استفاده کرد. اما این داروها موثر نباشند، ممکن است پزشک تصمیم بگیرد که داروهای دیگری را تجویز کند. پزشک متخصص با توجه به شدت میگرن و سایر شرایط مربوط به سلامتی بیمار تعیین می‌کند که چه دارویی برای دمان میگرن مناسب است.
داروها و قرص‌هایی که برای درمان میگرن مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل موارد زیر هستند:
- داروهای ضد انعقادی غیراستروئیدی
- تریپتان‌ها
- داروهای ضد استفراغ
- آلکالوئیدهای ارگوت
داروهای ضد انعقادی غیراستروئیدی
داروهای ضد انعقادی غیراستروئیدی یا NSAID ها مانند ایبوپروفن و آسپرین، معمولا در حملات میگرنی خفیف تا متوسط که تهوع یا استفراغ را شامل نمی‌شوند، مفید هستند.
تریپتان‌ها
این داروها مانند سوماتریپتان، التریپتان و ریزاتریپتان، معمولا اولین خط دفاعی برای افرادی است که درد عصبی را به عنوان علامت حملات میگرنی خود دارند.
داروهای ضد استفراغ
این داروها مانند متوکلوپرامید، کلرپرومازین و پروکلروپرازین معمولا همراه با داروهای ضد انعقادی غیراستروئیدی برای کمک به کاهش حالت تهوع استفاده می‌شوند.
آلکالوئیدهای ارگوت
این داروها، مانند Migranal و Ergomar، اغلب تجویز نمی‌شوند و معمولا برای افرادی که به تریپتان‌ها یا مسکن‌ها پاسخ نمی‌دهند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
درمان میگرن با تغییر سبک زندگی
ایجاد تغییرات در برنامه روزانه، مانند خواب کافی، می‌تواند به کاهش دفعات و شدت حملات میگرن کمک کند. تحقیقات اخیر نشان داده است که پنج نوع تغییر در شیوه زندگی می‌توانید برای کنترل میگرن کمک کند. این تغییرات عبارتند از:
- خواب کافی
- ورزش کردن
- برنامه غذایی منظم
- ثبت علائم به صورت روزانه
- کنترل استرس
خواب کافی
داشتن یک برنامه خواب ثابت نقش مهمی در مدیریت میگرن ایفا می‌کند. حملات میگرن می‌تواند خوابیدن را سخت کند. وقتی فرد مبتلا به میگرن خوب نمی‌خوابد، ممکن است دچار حملات بیشتری شود. بهتر است زمان خواب و تعداد ساعات خواب خود را در هر شب یکسان نگه دارید.
تحقیقات نشان داده است که هر فرد بالغ در طول شبانه‌روز نیاز به حدود هفت تا هشت ساعت خواب دارد. نکته دیگری که در مورد خوابیدن باید به آن توجه کنید، کیفیت خواب است. خواب با کیفیت به وضعیتی که گفته می‌شود که شما 90 درصد از مدتی که در رخت‌واب هستید را به خوا اختصاص دهید. اگر نمی‌توانید بخوابید، برخیزید، به بیرون از اتاق خواب خود بروید، سعی کنید کار دیگری انجام دهید، کمی کتاب بخوانید و سپس برگردید و ببینید آیا می‌توانید دوباره بخوابید یا خیر.
به هیچ‌وجه در رختخواب به صفحه گوشی یا تبلت نگاه نکنید. تماشای صفحه نمایش می‌تواند مغز را فعال کند. علاوه بر این، برای کمک به آماده‌سازی مغز برای خواب، از استفاده از وسایل الکترونیکی دو ساعت قبل از خواب خودداری کنید.
ورزش کردن
برای برخی افراد، ورزش ممکن است باعث حمله میگرنی یا تشدید میگرن شود. اما تحقیقات نشان داده است که ورزش در بسیاری از افراد می‌تواند دفعات، شدت و مدت حملات میگرنی را کاهش دهد. حتی برخی از مطالعات نشان می‌دهد که ورزش موثرتر از درمان‌های پیشگیرانه خوراکی استاندارد است. اعتقاد بر این است که ورزش سطوح بتا اندورفین را افزایش می‌دهد. این مواد شیمیایی می‌تواند استرس و درد را کاهش دهد و باعث کاهش حملات میگرنی شود. بر اساس این مطالعات، توصیه شده است که به میزان 30 تا 50 دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط، سه تا پنج روز در هفته انجام شود.
اگر مبتلا به بیماری میگرن هستید و در حال حاضر ورزش نمی‌کنید، بهتر است در ابتدا با ورزش سبک شروع کنید. انجام فعالیت‌های کم فشار مانند ایروبیک در آب، حرکات کششی ملایم، پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری بسیار مفید است.
برنامه غذایی منظم
وعده‌های غذایی منظم و هیدراته ماندن نقش مهمی در مدیریت و کنترل حملات میگرنی دارند. اغلب به بیماران مبتلا به میگرن توصیه می‌شود شش وعده غذایی کوچک در روز داشته باشند تا سطح قند خون را ثابت نگه دارد. وعده‌های غذایی سرشار از پروتئین، فیبر و چربی‌های سالم و غذاهای فرآوری‌شده می‌توانند باعث تشدید حملات میگرنی شوند. البته ممکن است همه افراد محرک‌های غذایی میگرن نداشته باشند.
علاوه بر برنامه غذایی مناسب، نوشیدن مقدار کافی آب نیز برای تامین آب از دست رفته از طریق تعریق، ادرار و سایر فرآیندهای بدن مهم است. توصیه کلی هشت لیوان آب در روز است. به‌خاطر داشته باشید که کافئین می‌تواند باعث دفع بیشتر ادرار شود. اگر کافئین می‌نوشید، برای هر نوشیدنی کافئین‌دار که مصرف می‌کنید، حتما یک لیوان آب اضافی بنوشید. علاوه بر این، مصرف کافئین یا ترک کافئین می‌تواند محرک میگرن برای برخی افراد باشد.
ثبت علائم به صورت روزانه
برای تشخیص دقیق میگرن و تعیین گزینه‌های درمانی بهینه، مهم است علائم خود را یادداشت کنید و در اختیار پزشک خود قرار دهید. ثبت علائم، ابزار مهمی برای شناسایی الگوهایی است که می‌تواند انواع میگرن اپیزودیک، مزمن، مرتبط با قاعدگی یا سایر انواع میگرن را نشان دهد و به پزشک شما کمک کند تا بهترین درمان پیشگیرانه را تجویز کند.
کنترل استرس
مدیریت استرس بخش مهمی از مدیریت میگرن است زیرا استرس یکی از مهمترین محرک‌های حملات میگرنی است. برای کنرل استرس می‌توانید از تکنیک‌های تمدد اعصاب، تمرین‌های تمرکز حواس، مدیتیشن، تکنیک‌های تنفس و بیوفیدبک استفاده کنید. علاوه بر این سعی کنید کمتر تلوزیون تماشا کنید و از کوش دادن به اخبار اجتناب کنید، زیرا این عوامل می‌توانند استرس‌زا باشند.
درمان‌های جایگزین میگرن
علاوه بر روش‌های درمانی که تا به حال بیان شد، روش‌های درمانی دیگری نیز وجود دارد که می‌توان از آنها به تنهایی یا در کنار روش‌های دیگر استفاده کرد. این روش‌ها عبارتند از:
- تزریق بوتاکس
- تحریک مغناطیسی مغز (rTMS)
- بیوفیدبک
درمان میگرن با تزریق بوتاکس
سم بوتولینوم که بیشتر با نام بوتاکس شناخته می‌شود، بیشتر به دلیل توانایی آن در صاف کردن چین و چروک‌ها و جوان‌سازی صورت شده شناخته می‌شود. اما بوتاکس همچنین یک درمان اثبات شده برای شرایط مرتبط با درد عضلانی مانند میگرن‌های مکرر ناتوان کننده، سردرد و اسپاسم ماهیچه‌ای مزمن است. در مطالعه‌ای بر روی بزرگسالانی که سردردهای مزمن میگرنی دارند، تزریق بوتاکس تعداد روزهایی که این سردردها را داشتند یا حتی انواع دیگر سردردها را کاهش داده است.
به‌نظر می‌رسد علت تاثیر بوتاکس برای سردردهای میگرنی به این علت است که مواد شیمیایی به نام انتقال دهنده‌های عصبی را که سیگنال‌های درد را از مغز حمل می‌کنند، مسدود می‌کند. بوتاکس مانند یک سد در مسیر این سیگنال‌ها عمل می‌کند و این مواد شیمیایی را قبل از رسیدن به انتهای عصبی اطراف سر و گردن متوقف می‌کند.
درمان میگرن با دستگاه rTMS
تحریک مغناطیسی مغز (rTMS) نوعی درمان غیرتهاجمی برای کمک به پیشگیری یا کاهش علائم شدید میگرن است. در یک مطالعه انجام شده در 2021 مشخص شد که تحریک مغناطیسی مغز می‌تواند تعداد اپیزودهای میگرن، شدت درد مرتبط با میگرن و طول آن را کاهش دهد. همچنین در مطالعه دیگری که در سال 2022 انجام شده است، مشخص شد که درمان rTMS می‌تواند شدت درد و همچنین تعداد دوره‌های ابتلا به میگرن را تا 8 روز در ماه کاهش دهد. علاوه بر این مشخص شده است که درمان میگرن با rTMS برای اپیزودهای میگرنی که با و بدون هاله رخ می‌دهند، مفید است.
اما توجه به این نکته مهم است که از آنجایی که درمان rTMS در مطب انجام می‌شود، اثربخشی نیز ممکن است متفاوت باشد و به ارائه دهنده آن بستگی داشته باشد. درنتیجه بسیار مهم است برای درمان میگرن به یک مرکز مناسب مراجعه کنید.
بهترین مرکز rTMS در تهران کجاست؟
درمان میگرن با بیوفیدبک
بیوفیدبک استفاده از تجهیزات ویژه‌ای است که به سر شما بسته می‌شود. این تجهیزات تنش فیزیکی در بدن را اندازه‌گیری می‌کند و زمانی که نیاز به کنترل استرس خود دارید به شما هشدار می‌دهد که فرآیندهای فیزیکی مرتبط با استرس را تغییر دهید. شما مجبور نیستید برای همیشه از این تجهیزات استفاده کنید زیرا بعد از مدتی یاد خواهید گرفتکه چگونه تنش را به تنهایی تشخیص دهید. از این روش برای کنترل استرس و اظطرابی که می‌تواند باعث سردردهای میگرنی شوند استفاده کرد.
برای درمان میگرن به چه دکتری مراجعه کنیم؟
یافتن بهترین دکتر درمان میگرن و سردرد می‌تواند بسته به نیازهای خاص، مکان و ترجیحات شخصی شما متفاوت باشد. متخصص مغز و اعصاب و متخصص سردرد دو دسته اصلی از پزشکانی هستند که برای درمان میگرن می‌توانید به آنها مراجعه کنید. علاوه بر این، متخصص فیزیوتراپی نیز می‌تواند به شما در درمان میگرن با ماساژ و طب‌سوزنی کمک کنند. یک پزشک متخصص در زمینه درمان میگرن و سردرد باید دارای ویژگی‌هی زیر باشد:
- تخصص و دانش بالا و به‌روز
- تجربه کافی
- رویکرد بیمار محور
- توانایی تشخیص دقیق
- ارائه گزینه‌های درمانی جامع
- مهارت ارتباطی قوی
- در دسترس بودن
سوالات متداول درباره میگرن
میگرن هاله‌ای چیست؟
هاله گروهی از علائم حسی، حرکتی و گفتاری است که معمولا مانند سیگنال‌های هشداردهنده‌ای عمل می‌کنند که سردرد میگرنی در شرف شروع است. این علائم معمولا به اشتباه به عنوان علائم سکته تعبیر می‌شود. هاله قبل از سردرد رخ می‌دهد، اما گاهی اوقات می‌تواند در حین یا حتی بعد از آن ظاهر شود. یک هاله می‌تواند از 10 تا 60 دقیقه طول بکشد. حدود 15 تا 20 درصد از افرادی که میگرن را تجربه می‌کنند، هاله دارند.
میگرن هر چند وقت یک بار اتفاق می‌افتد؟
فراوانی میگرن می‌تواند یک بار در سال، یک بار در هفته یا هر مقدار زمانی بین آنها باشد. داشتن دو تا چهار سردرد میگرنی در ماه شایع‌ترین حالت است.
آیا میگرن در کودکان نیز ممکن است ایجاد شود؟
کودکان نیز می‌توانند بسیاری از انواع میگرن را مانند بزرگسالان داشته باشند. سردرد میگرنی در کودکان معمولا هر دو طرف سر را تحت تاثیر قرار می‌دهد و حملات آنها بین 2 تا 72 ساعت طول می کشد. یکی از رایج‌ترین انواع میگرن در کودکان، میگرن شکمی است.
آیا میگرن باعث آسیب دائمی مغز می‌شود؟
خیر؛ میگرن باعث آسیب مغزی نمی شود.
آیا روش‌های جراحی برای درمان میگرن وجود دارد؟
درمان‌های جراحی به طور کلی برای سردردهای میگرنی توصیه نمی‌شود.
آیا میگرن در بارداری درمان دارد؟
برای بسیاری از افراد باردار، حملات میگرنی در دوران بارداری بهبود می‌یابد. اما ممکن است پس از زایمان به دلیل تغییرات هورمونی ناگهانی بدتر شوند. اگر در دوران بارداری دچار سردرد میگرنی شدید، با پزشک خود مشورت کنید تا راه‌هایی برای درمان میگرن خود بیابید که به کودک در حال رشد شما آسیبی نرساند.
منابع:
Cleveland Clinic
Mayo Clinic
Medical News Today
American Migraine Foundation
