میگرن وستیبولار یا میگرن دهلیزی که تحت عنوان سرگیجه میگرنی نیز شناخته می‌شود، یکی از انواع میگرن است که علاوه بر سردردهای ضربان‌دار و دردناک باعث ایجاد احساس سبکی، سرگیجه و عدم تعادل در شما می‌شود. امکان درمان دارویی میگرن وستیبولار وجود دارد اما می‌توان با پرهیز از برخی غذاها و نوشیدنی‌ها، استراحت، ورزش بیشتر و مدیریت استرس، علائم آن را کاهش داد. در این مقاله در ابتدا به این سوال پاسخ می‌دهیم که سرگیجه میگرنی چیست و پس از آن روش‌های درمان آن را بیان می‌کنیم.
میگرن وستیبولار (سرگیجه میگرنی) چیست؟
میگرن وستیبولار (Vestibular Migraine) یک بیماری عصبی است که باعث ایجاد سرگیجه مکرر و عدم تعادل در افرادی می‌شود که سابقه علائم میگرن دارند. این نوع میگرن برخلاف میگرن‌های سنتی، ممکن است همیشه با سردرد همراه نباشد. بر اساس تحقیقات، 25 تا 75 درصد افراد در حین حمله میگرن دهلیزی دچار سردرد می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهد که میگرن دهلیزی دومین دلیل شایع سرگیجه است. میگرن وستیبولار همچنین با نام‌های میگرن دهلیزی یا سرگیجه میگرنی نیز شناخته می‌شود.
افرادی که دچار حمله میگرن وستیبولار می‌شوند ممکن است علاوه بر سرگیجه، علائم دیگری مانند مه مغزی، خستگی شدید، مشکل در تکلم و همچنین علائم دیگری مانند خشکی دهان، تعریق، اسهال، خمیازه بیش از حد، گزگز دست و پا، حساسیت پوست سر و تاری دید را تجربه کنند.
سرگیجه میگرنی می‌تواند به شدت بر روی کیفیت زندگی افراد تاثیر بگذارد. متخصصان ممکن است تغییرات سبک زندگی و دارو درمانی را برای درمان میگرن دهلیزی توصیه کنند.
علائم میگرن وستیبولار چیست؟
علائم اصلی میگرن دهلیزی سردرد و سرگیجه است. اگرچه ممکن است همه افراد دچار سردرد نشوند. اختلال سیستم وستیبولار به گوش داخلی اشاره دارد که شنوایی و تعادل را کنترل می‌کند. بنابراین سرگیجه میگرنی به مشکلاتی در گوش داخلی اشاره دارد که ممکن است با علائم زیر همراه باشد:
- سرگیجه‌ای که بیش از چند دقیقه طول می‌کشد
- تهوع و استفراغ
- مشکلات تعادل
- حساسیت شدید به حرکت (احساس سرگیجه زمانی که سر، چشم یا بدن خود را حرکت می‌دهید)
- یک احساس ناپایدار، مثل اینکه در یک قایق هستید
- حساسیت به صدا
برخی از افراد ممکن است بدون داشتن میگرن دچار سرگیجه و مشکلات تعادلی شوند. در موارد دیگر، علائم سرگیجه ممکن است قبل، در طول یا بعد از سردرد رخ دهد. همچنین ممکن است افرادی سال‌ها بیماری میگرن داشته باشند و هیچگاه دچار سرگیجه میگرنی نشوند و به یکباره پس از چندین سال علائم سرگیجه در آنها ایجاد شود.
علت سرگیجه میگرنی چیست؟
سرگیجه میگرنی مانند سایر انواع میگرنی، ریشه ژنتیکی دارد. اگرچه مکانیسم‌های پیچیده میگرن هنوز به طور کامل روشن نشده است، اما مشخص است که زنان بیشتر از مردان از این بیماری رنج می‌برند و علائم ممکن است در حوالی قاعدگی بدتر شوند.
علاوه بر این، افراد آسیب‌پذیر به میگرن دهلیزی می‌توانند پس از قرارگیری در معرض محرک‌های میگرن مانند استرس، کمبود خواب، گرسنگی یا کم‌آبی، غذاهای پر ادویه و مصرف پنیرهای کهنه شده دچار سرگیجه میگرنی شوند.
تشخیص میگرن دهلیزی چگونه است؟
انجمن بین‌المللی سردرد اخیرا اولین معیارها را برای کمک به پزشکان در تشخیص میگرن وستیبولار ارائه داده است. بر این اساس، پزشک متخصص ابتدا سوالاتی در مورد علائم شما می‌پرسد، از جمله اینکه چه مدت دچار سرگیجه و مشکلات تعادلی شده‌اید. لازم به ذکر است که شرایطی مانند بیماری منیر و سرگیجه موضعی حمله‌ای خوش خیم (BPPV) نیز باعث سرگیجه می‌شوند و پزشک با این سوالات قصد دارد سایر علل بالقوه را قبل از تمرکز بر تشخیص میگرن دهلیزی رد کند.
به طور کلی، در صورت داشتن موارد زیر ممکن است تشخیص میگرن دهلیزی داده شود:
- حملات ناگهانی سرگیجه که باعث استفراغ یا حالت تهوع می‌شود.
- حداقل پنج اپیزود سرگیجه، که نیمی از آنها باعث علائم دیگر میگرن، مانند سردرد یا افزایش حساسیت به نور و صدا می‌شوند.
- سرگیجه که از پنج دقیقه تا 72 ساعت طول می‌کشد.
- سرگیجه آنقدر شدید است که بر توانایی شما برای کار یا مدیریت فعالیت‌های روزمره تاثیر می‌گذارد.
- هاله میگرنی
اگر پزشک مشکوک به میگرن وستیبولار باشد، ممکن است آزمایش‌های زیر را انجام دهد:
- معاینه عصبی
- ویدئونستاگموگرافی یا الکترونیستاگموگرافی
- تست‌های تصویربرداری مانند اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی مغز (MRI)
- تست کاهش شنوایی
روش‌های درمان میگرن وستیبولار
روش‌های درمان میگرن وستیبولار به دو دسته درمان دارویی و تغییر در سبک زندگی تقسیم بندی می‌شود.
درمان سرگیجه میگرنی با دارو
اگر علائم میگرن دهلیزی شدید باشد و باعث اختلال در روند عادی زندگی فرد شود، پزشک متخصص معمولا درمان دارویی برای سرگیجه میگرنی تجویز می‌کند. مصرف داروی سرگیجه میگرنی به‌خصوص به افرادی که در معرض محرک‌های غیرقابل اجتناب مانند تغییرات هورمونی و استرس قرار دارند، مفید است.
داروهایی که برای پیشگیری سرگیجه میگرنی تجویز می‌شوند، عبارتند از:
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای
- مسدودکننده‌های کانال کلسیم
- داروهای ضد تشنج
- مسدودکننده‌های بتا
داروهایی که برای کاهش علائم سرگیجه میگرنی تجویز می‌شوند، عبارتند از:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs).
- داروهای بیماری حرکت
- داروی ضد روان‌پریشی.
فردی که داروهای پیشگیری کننده سرگیجه میگرنی را مصرف می‌کند باید هر روز آن را مصرف کند، صرف نظر از اینکه آیا علائم میگرن دارد یا خیر. داروهایی که برای کاهش علائم سرگیجه میگرنی مصرف می‌شوند، می‌توانند درد یا حالت تهوع را در صورت بروز علائم تسکین دهند.
یک نوع داروی دیگری که برای درمان سرگیجه میگرنی مورد استفاده قرار می‌گیرد، تریپتان‌ها است. محققان این دارو را به گونه‌ای طراحی کرده‌اند که به محض شروع علائم میگرن برای بازگرداندن تعادل سروتونین در مغز مصرف مورد استفاد قرار گیرند.
درمان سرگیجه میگرنی از طریق تغییر در سبک زندگی
ایجاد تغییرات در شیوه زندگی و اجتناب از محرک‌های میگرن می‌تواند به کاهش علائم سرگیجه میگرنی کمک کند. تغییرات سبک زندگی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خواب و استراحت کافی در طول شبانه‌روز
- ورزش منظم
- نوشیدن مقدار کافی آب در طول شبانه‌روز
- فعالیت‌های کاهش دهنده استرس مانند مدیتیشن
- اگر قاعدگی دلیل میگرن شماست، پرهیز از خوردن غذاهای شور و پر ادویه کمک‌کننده هستند.
سوالات متداول درباره سرگیجه میگرنی
اگر میگرن دهلیزی داشته باشم چه انتظاری می‌توانم داشته باشم؟
این بستگی به شرایط شما دارد. برخی از افراد ممکن است برای مقابله با این بیماری نیاز به درمان مداوم داشته باشند. افراد دیگر ممکن است با تغییر رژیم غذایی خود یا با ورزش و استراحت بیشتر، بهبود بیابند.
در صورت مشاهده علائم سرگیجه میگرن چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر میگرن دارید و دچار چندین دوره سرگیجه یا مشکلات تعادلی شده‌اید که بر کیفیت زندگی روزمره شما تاثیر می‌گذارد، به یک پزشک متخصص سردرد و میگرن مراجعه کنید. همچنین اگر میدانید که میگرن دهلیزی دارید و حملات شدیدتر سرگیجه، حساسیت بیشتر به نور و صدا و سردردهای دردناک‌تر دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
