بیماری پارکینسون یک اختلال سیستم عصبی است که حدود 1 درصد از افراد 65 سال و بالاتر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. علائم پارکینسون معمولا در طی چندین سال به کندی پیشرفت می‌کنند. علائم ابتدایی پارکینسون ممکن است در ابتدا بسیار خفیف باشند و معمولا نادیده گرفته می‌شوند. اگر متوجه هر یک از علائم شروع پارکینسون در خود یا اعضای خانواده خود شدید، باید برای بررسی بیشتر به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. درمان زودهنگام پارکینسون می‌تواند وضعیت بیمار را در طولانی مدت بهبود ببخشد. در این مقاله قصد داریم 13 نشانه اولیه بیماری پارکینسون را مورد بررسی قرار دهیم.
1. لرزش
بسیاری از متخصصان مغز و اعصاب، لرزش را علامت اصلی بیماری پارکینسون می‌دانند. لرزش پارکینسونی شامل تکان یا لرزش مداوم دست‌ها، پاها یا چانه است. لرزش مرتبط با بیماری پارکینسون را “لرزش استراحت” می‌نامند، به این معنی که وقتی فرد از قسمت آسیب دیده بدن خود استفاده می‌کند، لرزش متوقف می‌شود.
لرزش‌ها در ابتدا بسیار خفیف هستند. در این مرحله از بیماری پارکینسون، معمولا تنها فردی که لرزش را تجربه می‌کند متوجه آن می‌شود. با پیشرفت بیماری، لرزش به تدریج تشدید خواهد شد و سایر افراد نیز متوجه آن خواهند شد. لرزش در بیماری پارکینسون معمولا در یک طرف بدن ظاهر می‌شود و سپس به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد.
طیف وسیعی از درمان‌ها برای لرزش بیماری پارکینسون در حال حاضر در دسترس است و شامل استفاده از داروهای خوراکی، تزریق بوتاکس، فیزیوتراپی و تحریک مغناطیسی مغز می‌شود. برخی از داروها مانند لوودوپا، آگونیست‌های دوپامین و آنتی کولینرژیک‌ها در کنترل لرزش بسیار موثر هستند.
2. مشکل در راه رفتن
تغییرات خفیف در الگوی راه رفتن فرد می‌تواند علامت اولیه بیماری پارکینسون باشد. فردی که به بیماری پارکینسون مبتلا است ممکن است به آرامی راه برود یا در حین راه رفتن پاهای خود را بکشد. بسیاری از آن به عنوان “راه رفتن پارکینسونی” یاد می‌کنند. فرد مبتلا به بیماری پارکینسون با سرعت نامنظم راه می‌رود، به صورت ناگهانی تندتر یا آهسته‌تر راه می‌رود یا طول گام خود را تغییر می‌دهد.
لوودوپا (L-dopa) و سایر داروهایی که به مغز کمک می‌کنند دوپامین تولید کند، می‌توانند به درمان راه رفتن پارکینسونی کمک کنند. لازم به ذکر است که این داروها به عنوان درمان اصلی تمام علائم بیماری پارکینسون مورد استفاده قرار می‌گیرند. ال-دوپا اغلب با دارویی به نام کاربیدوپا ترکیب می‌شود.
3. دست خط ریز و فشرده
میکروگرافیا اختلالی است که شامل دست خط غیرطبیعی کوچک و فشرده است. پزشکان، میکروگرافیا را با شرایط پزشکی که بر سیستم عصبی یا اختلالات نورودژنراتیو مانند بیماری پارکینسون تاثیر می‌گذارد، مرتبط می‌دانند.
لازم به ذکر است که دست خط ممکن است با افزایش سن تغییر کند، به‌خصوص اگر مشکلاتی مانند ضعف بینایی یا سفتی دست‌ها یا انگشتان ناشی از آرتروز یا بیماری‌های دیگر دارید. با این حال، دست خط کوچک و فشرده (به نام میکروگرافیا) مشخصه پارکینسون است و اغلب به عنوان یکی از علائم اولیه پارکینسون شناخته می‌شود.
4. از دست دادن حس بویایی
هیپوسمی زمانی اتفاق می‌افتد که فردی حس بویایی خود را از دست می‌دهد. به این عارضه، اختلال عملکرد بویایی نیز گفته می‌شود. از دست دادن بویایی یک علامت نسبتا شایع است که 70 تا 90 درصد از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
از دست دادن بویایی یکی از بارزترین علائم بیماری پارکینسون است که ارتباطی با علائم حرکتی پارکینسون ندارد و ممکن است چندین سال قبل از اینکه بیماری بر حرکت فرد تاثیر بگذارد ظاهر شود.
افرادی که هیپوسمی را به عنوان علامت بیماری پارکینسون دارند ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- یک حس بویایی آزار دهنده
- مشکل در تشخیص بوها
- مشکل در شناسایی بوها
- مشکل در تشخیص تفاوت بین بوها
پزشکان برای تشخیص هیپوسمی از تست‌های تشخیص بو استفاده می‌کنند، اما دقت این آزمایش‌ها بسیار متفاوت است. داشتن هیپوسمی همیشه به این معنا نیست که فردی مبتلا به بیماری پارکینسون است. حس بویایی یک فرد می تواند به دلایل زیادی مانند سن، سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی تغییر کند. هیپوسمی همچنین یکی از علائم سایر شرایط پزشکی از جمله بیماری آلزایمر و بیماری هانتینگتون است.
5. اختلال خواب
بیماری پارکینسون می‌تواند به شدت بر توانایی خواب فرد تاثیر بگذارد. افرادی که به بیماری پارکینسون مبتلا هستند ممکن است طیف وسیعی از علائم مرتبط با خواب را تجربه کنند، این علائم عبارتند از:
- بی‌خوابی
- خستگی بیش از حد در طول روز
- نارکولپسی
- آپنه خواب
- کابوس دیدن
- حرکات کنترل‌نشده یا پراکنده در هنگام خواب
6. تعادل ضعیف
بیماری پارکینسون به طور خاص سلول‌های عصبی به نام هسته‌های قاعده‌ای (basal ganglia) را هدف قرار می‌دهد که در اعماق مغز قرار دارند. هسته‌های قاعده‌ای پایه تعادل و انعطاف‌پذیری را کنترل می‌کنند، بنابراین هرگونه آسیب به این اعصاب می‌تواند تعادل فرد را مختل کند.
پزشکان از آزمایشی به نام تست کشش برای ارزیابی تعادل فرد استفاده می‌کنند. در طول تست کشش، شانه‌های فرد به‌آرامی به سمت عقب کشیده می‌شود تا زمانی که فرد تعادل خود را از دست بدهند. مدت زمانی که طول می‌کشد فرد دوباره تعادل خود را بدست آورد به عنوان نتیجه آزمایش ثبت می‌شود. افراد سالم به سرعت تعادل خود را به‌دست می‌آورند، در حالی که افراد مبتلا به بیماری پارکینسون ممکن است تعداد بیشتری گام کوچکتر را برای ایجاد تعادل کامل بردارند.
7. برادی کینزی
برادی کینزی اصطلاحی است که به معنای کندی یا عدم حرکت است. برادی‌کینزی علائم مختلفی مانند سفتی اندام‌ها و حرکات آهسته ایجاد می‌کند. فردی که برادی‌کینزی دارد ممکن است آهسته‌تر راه برود یا در شروع حرکت مشکل داشته باشد.
برخی از افرادی که این علامت را دارند ممکن است آن را به اشتباه به عنوان ضعف عضلانی تعبیر کنند. در حالی که، این علامت بر قدرت عضلانی تاثیر نمی‌گذارد. برای تشخیص پارکینسون باید برادی‌کینزی و حداقل یک علامت دیگر مانند لرزش یا سفتی وجود داشته باشد.
8. صورت ماسکی شکل
حالات صورت شامل بسیاری از حرکات ماهیچه‌ای ظریف و پیچیده است. افراد مبتلا به بیماری پارکینسون اغلب توانایی کمتری در ایجاد حالات چهره دارند که به این وضعیت صورت ماسکی شکل با بدون حالت می‌گویند.
چهره ماسکی شکل با برادی‌کینزی در ارتباط است. در این وضعیت عضلات صورت کندتر یا سفت‌تر از حد معمول حرکت می‌کنند. افرادی که چهره بدون حالت دارند ممکن است بی‌احساس به نظر برسند، اگرچه توانایی آنها در ابراز احساسات مختل نمی‌شود. این عارضه همچنین باعث می‌شود که فرد کندتر پلک بزند.
فردی که دارای صورت ماسکی شکل است، در برقراری ارتباط با دیگران مشکل دارد زیرا تغییرات در حالات چهره آنها کمتر از حد معمول ملاحظه است.
9. تغییرات در صدا
تغییر در صدا و کیفیت صدای افراد یکی دیگر از علائم اولیه بیماری پارکینسون است. تغییرات صوتی ممکن است شامل صحبت کردن با لحن ملایم‌تر یا شروع صحبت با صدای معمولی باشد و سپس صدا ملایم‌تر یا کم‌رنگ‌تر می‌شود. در موارد دیگر، فرد ممکن است تنوع معمول در میزان صدا و تن صدای خود را از دست بدهد، به طوری که صدا یکنواخت به نظر برسد.
مشکلات گفتاری و مشکلات صدا در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون بسیار شایع است. از بیش از هفت میلیون نفر مبتلا به بیماری پارکینسون در سراسر جهان، بین 75 تا 90 درصد در طول دوره بیماری خود دچار مشکلات صوتی و گفتاری خواهند شد.
10. حالت خمیده بدن
افرادی که به بیماری پارکینسون مبتلا هستند ممکن است تغییراتی را در وضعیت بدن خود به دلیل سایر علائم بیماری، مانند سفتی عضلات، مشاهده کنند. افراد به طور طبیعی به گونه‌ای می‌ایستند که وزن آنها به طور مساوی روی پاهایشان تقسیم شود. با این حال، افرادی که به بیماری پارکینسون مبتلا هستند ممکن است شروع به خم شدن به جلو کنند و در نتیجه خمیده به نظر برسند.
11. یبوست
یبوست یک مشکل رایج است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. یبوست یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشی پارکینسون نیز محسوب می‌شود. تقریبا 25 درصد از افراد مبتلا به این عارضه قبل از بروز علائم حرکتی یبوست را تجربه می‌کنند.
12. علائم روانی
بیماری پارکینسون می‌تواند به شدت بر سلامت روانی فرد تاثیر بگذارد. این بیماری سطوح طبیعی دوپامین را در بدن کاهش می‌دهد که می‌تواند باعث تغییر در خلق و خو و رفتار شود.
برخی از علائم روانی مرتبط با بیماری پارکینسون عبارتند از:
- افسردگی
- اضطراب
- روان پریشی
- زوال عقل
- گیجی
- مشکل در برنامه‌ریزی یا سازماندهی کارها
- کاهش توانایی حل مسئله
13. کاهش وزن
افراد مبتلا به بیماری پارکینسون ممکن است به دلایل مختلفی کاهش وزن خفیف تا متوسط را تجربه کنند. لرزش و سایر علائم حرکتی مرتبط با پارکینسون ممکن است انرژی طبیعی مورد نیاز بدن را افزایش دهد. علائم غیر حرکتی، مانند از دست دادن بویایی، افسردگی، یا مشکلات گوارشی، ممکن است باعث شود افراد کمتر غذا بخورند، که در نهایت می‌تواند منجر به کاهش وزن شود.
جمع‌بندی
تشخیص بیماری پارکینسون در مراحل اولیه دشوار است. به این دلیل که علائم پارکینسون در این مرحله بسیار خفیف و پراکنده است. با این حال، دانستن اینکه چه علائمی را باید جستجو کرد ممکن است افراد را تشویق کند تا قبل از پیشرفت به دنبال راه‌های درمانی مناسب باشند.
داشتن این علائم همیشه به این معنی نیست که فرد مبتلا به بیماری پارکینسون است. افراد بالای 60 سال در صورت تجربه هر یک از علائم ذکر شده در بالا، باید با یک متخصص در زمینه تشخیص پارکینسون صحبت کنند. تشخیص زودهنگام پارکینسون منجر به درمان زودتر می‌شود که می‌تواند کیفیت کلی زندگی فرد را بهبود بخشد.
منبع:
