• مطب بلوار کشاورز: بین کارگر و جمالزاده، پلاک 95، طبقه 3
دریافت نوبت 09026692888

درمان کم خوابی و بی خوابی در شب

نحوه درمان بی خوابی

امروزه به دلیل تغییر سبک زندگی، بسیاری از افراد مبتلا به اختلال خواب یا بی خوابی شبانه هستند. اگر شما هم ار این مشکل رنج می‌برید، شما را دعوت می‌کنیم که این مقاله را مطالعه کنید.

نحوه درمان بی خوابی
نحوه درمان بی خوابی

چه فردی دارای اختلال خواب یا بی خوابی است؟

اگر یکی از چهار نشانه زیر را دارید، مبتلا به اختلال خواب یا بی خوابی هستید:

  1. مشکل در به خواب رفتن
  2. بیدار شدن مکرر در خلال شب همراه با ناتوانی یا اشکال در به خواب رفتن مجدد
  3. بیدار شدن خیلی زود در صبح
  4. خوابی که باعث تجدید قوا نشود

عوارض و مشکلات ناشی از کم خوابی در شب و بی خوابی

بی خوابی نه تنها سطح انرژی را کاهش می‌دهد و بر روی خلق و خوی فرد تاثیر می‌گذارد، بلکه سلامت جسمانی و عملکرد روزانه فرد را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.

میزان خواب کافی برای افراد مختلف یکسان نیست. اما اکثر بزرگسالان به 7 تا 8 ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارند. در برخی مواقع، بسیاری از بزرگسالان بی خوابی کوتاه مدت یا بی خوابی حاد را تجربه می‌کنند که برای چند روز یا چند هفته طول می‌کشد. فرد معمولا این نوع بی خوابی را در نتیجه استرس یا یک حادثه تهاجمی تجربه می‌کند.

اما برخی افراد بی خوابی بلند مدت یا بی خوابی مزمن دارند که یک ماه یا بیشتر طول می‌کشد. در این مورد، مشکل بی خوابی ممکن است ناشی از مصرف یک دارو خاص باشد. اما اگر بی خوابی مزمن بدون دلیل ایجاد شود، فرد دچار اختلال خواب است.

معمولا برای درمان بی خوابی شبانه نیازی به اقدام خاصی نیست و با تغییرات ساده در سبک زندگی می‌توان این مشکل را حل کرد. خواب کافی، رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم برای سلامت شما اهمیت دارد. بنابراین لازم است برای داشتن یک زندگی سالم به این سه مورد توجه شود.

بی خوابی و کم خوابی در شب
بی خوابی و کم خوابی در شب

صرف نظر از دلیل اصلی بی‌خوابی، این بیماری می‌تواند روی سلامت روحی و جسمی شما تاثیر بگذارد. محققان برای افراد مبتلا به بی‌خوابی کیفیت زندگی پایین‌تری را نسبت به افرادی که خواب باکیفیتی دارند، گزارش کرده‌اند.

اگر مشکل بی خوابی عملکرد روزانه شما را مختل کرده ‌است، به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید تا علت بی خوابی و روش درمان آن را مشخص کند. اگر پزشک تشخیص دهد که احتمال ابتلای شما به اختلال خواب وجود دارد، درمان‌هایی تجویز می‌کند که دلایل اصلی به‌وجود آورنده اختلال به‌درستی تصحیح و یا درمان شوند.

دکتر حمیدرضا رخصت یزدی در این زمینه می‌تواند به شما کمک کند و مشکلات کم خوبی یا بی خوابی شبانه شما را درمان نماید.

علت و دلایل بی خوابی شبانه چیست؟

بی خوابی در شب ممکن است ناشی از عوامل جسمی و روحی باشد. گاهی اوقات یک مشکل پزشکی اولیه سبب بروز بی خوابی مزمن می‌شود، در حالی که بی خوابی موقت ممکن است به علت یک رویداد یا اتفاقی که اخیرا رخ داده است، بروز کند.

علت بی خوابی معمولا موارد زیر است:

  • اختلال در ریتم شبانه‌روزی
  • اختلالات خلقی و شخصیتی
  • مشکلات پزشکی
  • هورمون‌ها (استروژن)
  • سایر عوامل

اختلال در ریتم شبانه‌روزی

کار کردن تا دیروقت، تغییر شیفت کاری، ارتفاع زیاد، سرو صدای محیطی، گرما یا سرمای شدید می‌تواند باعث بی خوبی شود.

اختلالات خلقی و شخصیتی

اختلال دوقطبی، افسردگی، استرس شدید و یا اختلالات روانی از علت های کم خوبی است.

مشکلات پزشکی

درد مزمن، سندرم خستگی مزمن، نارسایی احتقانی قلب، آنژین، بیماری رفلکس اسیدی (GERD)، بیماری مزمن انسداد ریوی، آسم، آپنه خواب، پارکینسون، بیماری آلزایمر، هیپوتیروئیدی، آرتریت، ضایعات مغزی، تومورها و سکته مغزی از دلایل بی خوابی در شب است.

هورمون‌ها (استروژن)

تغییرات هورمون در طول قاعدگی می‌تواند باعث بی خوابی شود.

سایر عوامل

انگل، شرایط ژنتیکی، ذهن بیش فعال و حاملگی از دیگر دلایل کم خوابی و بی خوابی در شب است.

علائم بی خوابی چیست؟

علائم بی خوابی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • مشکل خوابیدن در شب
  • بیدار شدن در طول شب
  • خیلی زود از خواب بیدار شدن
  • احساس خستگی پس از خواب شبانه
  • خواب آلودگی و خستگی در طول روز
  • تحریک پذیری، افسردگی یا استرس شدید
  • مشکل در توجه کردن، تمرکز و یا به خاطر آوردن مسائل
  • افزایش اشتباهات و حوادث
  • نگرانی مداوم در مورد خواب
علائم بی خوابی
علائم بی خوابی

نحوه تشخیص اختلال خواب

با توجه به وضعیت بیمار، تشخیص بی خوابی و تعیین علت آن ممکن است دربرگیرنده موارد زیر باشد:

  • معاینه جسمی
  • بررسی عادات خواب
  • مطالعه خواب

معاینه جسمی

اگر علت بی خوابی شما مشخص نباشد، پزشک معاینات جسمی انجام خواهد داد تا علائم و مشکلات پزشکی دیگری که ممکن است به بی‌خوابی مربوط باشند را جستجو کند. گاهی یک آزمایش خون تجویز می‌شود تا پزشک مشکلات تیروئید یا سایر شرایطی که باعث اختلال خواب می‌شوند، را بررسی کند.

بررسی عادات خواب برای تشخیص اختلالات خواب

پزشک علاوه بر پرسیدن سؤالاتی راجع به خواب بیمار، ممکن است از بیمار بخواهد پرسشنامه‌ای پر کند تا الگوی خواب و بیداری و میزان خواب‌ روزانه بیمار را تعیین کند. همچنین ممکن است پزشک از بیمار بخواهد به مدت دو هفته جزئیات مربوط به خواب خود را یادداشت کند.

مطالعه خواب

اگر علت بی‌خوابی بیمار مشخص نباشد، یا علائمی از ابتلا به سایر اختلالات خواب، مانند آپنه خواب یا سندرم پای بی قرار وجود داشته باشد، ممکن است لازم باشد که بیمار یک شب را در کلینیک معاینات خواب بگذراند.

آزمایشاتی برای نظارت و ثبت انواع فعالیت‌های بدن در هنگام خواب انجام می‌شوند، از جمله مواردی که ثبت می‌شوند عبارتند از امواج مغزی، تنفس، ضربان قلب، حرکات چشم‌ها و حرکات بدن.

راههای پیشگیری از بی خوابی شبانه

یکی از سوالاتی که پرسیده می‌شود این است که برای جلوگیری از بی خوابی چه باید کرد؟ در پاسخ باید گفت که عادات خواب خوب می‌تواند به جلوگیری از بی خوابی شبانه و تجربه خواب آرام کمک کند:

  • زمان خواب و بیداری خود را در تمام روزهای هفته از جمله تعطیلات آخر هفته، ثابت کنید.
  • فعالیت روزانه. فعالیت منظم کمک می‌کند تا یک خواب خوب را تجربه کنید.
  • داروهای مصرفی خود را بررسی کنید و در مورد تاثیر آنها بر روی خواب با پزشک خود مشورت کنید.
  • چرت زدن را کاهش دهید یا از آن پرهیز کنید.
  • مصرف کافئین را کاهش دهید یا از آن پرهیز کنید و نیکوتین مصرف نکنید.
  • از مصرف غذا و نوشیدنی سنگین پیش از خواب خودداری کنید.
  • محیط اتاق خواب را برای خواب راحت کنید.
  • قبل از رفتن به رختخواب از یک مراسم خواب آرامش‌بخش مانند حمام آب گرم، خواندن یا گوش دادن به موسیقی ملایم، استفاده کنید.

روشهای درمان بی خوابی شبانه

تغییر عادات خواب بیمار و رسیدگی به علل بی خوابی مانند استرس، مشکلات پزشکی یا مصرف دارو، می‌تواند به بازگشت آرامش خواب بسیاری از افراد کمک کند.

اگر این موارد موثر نبودند، پزشک ممکن است درمان‌های روان‌شناختی و استفاده از دارو را برای کمک به بهبود آرامش و خواب بیمار تجویز کند.

به طور کلی روش های درمان اختلال خواب عبارتند از:

  1. تجویز دارو
  2. رفتار درمانی برای بی‌خوابی
روش های درمان بی خوابی در شب
روش های درمان بی خوابی در شب

تجویز دارو

مصرف قرص‌های خواب‌آور به بهبود خواب بیمار کمک می‌کند. پزشکان به طور کل توصیه می‌کنند بیشتر از چند هفته از این داروها استفاده نشود، اما برخی داروها برای مصرف طولانی مدت تجویز می‌شوند. این داروها شامل موارد زیر هستند:

  • اسزوپیکلون (لونستا)
  • راملتئون (Rozerem)
  • زالپلون با نام تجاری سوناتا
  • زولپیدم با نام‌های تجاری Ambien, Edluar, Intermezzo, Zolpimist

مصرف قرص‌های خواب‌آور ممکن است عوارض جانبی همچون ایجاد حالت مستی و افزایش خطر افتادن را به همراه داشته باشد و یا اعتیادآور باشد، لذا درمورد این داروها و عوارض جانبی آنها با پزشک مشورت کنید.

رفتار درمانی برای بی خوابی

رفتار درمانی بیماری بی خوابی (CBT-I) می‌تواند به کنترل بیمار یا از بین بردن افکار و اقدامات منفی که او را بیدار نگه می‌دارد کمک کند و به طور کلی به عنوان اولین قدم درمانی برای افراد مبتلا به بی خوابی توصیه می‌شود.

به طور معمول، CBT-I به اندازه داروهای خواب یا بیشتر از آنها برای درمان بی‌خوابی موثر است. بخش شناختی روش CBT-I، شناخت و تغییر باورهایی است که بر توانایی به خواب رفتن بیمار تاثیر می‌گذارد.

این روش می‌تواند به کنترل یا حذف افکار و نگرانی‌های منفی بیمار که او را بیدار نگه می‌دارد، کمک کند. همچنین، این روش به حذف سیکل معیوب نگرانی‌های زیاد بیمارگونه در مورد به خواب رفتن کمک خواهد کرد.

بخش رفتاری روش CBT-I به بیمار کمک می‌کند تا عادت‌های خوب خوابیدن را در خود ایجاد کند و از رفتارهایی که او را از تجربه خوب خوابیدن دور می‌کند، اجتناب کند.

مثال‌هایی از استراتژی‌های موجود عبارتند از:

  • روش درمانی کنترل محرک‌ها
  • تکنیک‌های ریلکسیشن
  • محدودیت خواب
  • بیدار ماندن منفعل
بی خوابی شبانه
بی خوابی شبانه

روش درمانی کنترل محرک‌ها

این روش کمک می‌کند تا بیمار فاکتورهایی که ذهن را به مقاومت در برابر خواب سوق می‌دهد، حذف کند. به عنوان مثال، ممکن است به بیمار توصیه شود که ساعت مشخص و ثابتی برای زمان خواب و بیداری تنظیم کند و از چرت زدن بپرهیزد.

این روش به بیمار می‌آموزد که از تخت فقط برای خواب استفاده کند، و اگر نمی‌تواند در عرض 20 دقیقه به خواب برود اتاق خواب را ترک کند و تنها زمانی که خواب‌آلوده بود بازگردد.

تکنیک‌های ریلکسیشن برای درمان بیخوابی

شل کردن پیشرونده عضلات، بیوفیدبک و تمرینات تنفسی راه‌هایی برای کاهش اضطراب در هنگام خواب هستند. تمرین این تکنیک‌ها می‌تواند به کنترل تنفس، ضربان قلب، تنش عضلات و خلق و خو کمک کند تا بیمار بتواند آرام شود.

روش محدودیت خواب جهت درمان اختلال خواب

در این روش درمان، مدت زمانی که بیمار در بستر سپری می‌کند کاهش می‌یابد و از چرت زدن در طول روز جلوگیری می‌شود زیرا موجب کم شدن خواب و خستگی بیمار در شب بعد می‌شود. هنگامی که خواب بیمار بهبود یافت، مدت زمان گذراندن در رختخواب به تدریج افزایش می‌یابد.

بیدار ماندن منفعل

این روش برای درمان بی خوابی آگاهانه‌ای است که ناشی از نگرانی و اضطراب برای خوابیدن و به‌موقع بیدار شدن می‌باشد.

به غیر از موارد فوق پزشک ممکن است سایر استراتژی‌های مربوط به شیوه زندگی و محیط خواب را برای کمک به ایجاد عاداتی در بیمار که موجب بهبود خواب آرام و هوشیاری روزانه می‌شود، توصیه کند.

درمان اختلال خواب با نوروتراپی ILF

درمان بی خوابی با نوروفیدبک ILF یکی از جدیدترین روش‌های درمان است که می‌تواند به بیمارانی که دچار انواع اختلال خواب و استرس هستند کمک کند.

این روش نواحی از مغز را که با خواب در ارتباط هستند را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با استفاده از از روش نوروتراپی فرد می‌تواند مغز خود را آموزش دهد و برای آن الگوهای سالمی تعریف کند. افرادی که از روش نوروتراپی ILF برای درمان بی خوابی استفاده می‌کنند می‌توانند نتایج آن را به سرعت ببینند.

تخصص و مهارت اپراتور در استفاده از دستگاه نوروفیدبک، نقش بسیار مهمی در تاثیرگذاری این روش درمانی و بهبود اختلالات خواب (کم خوابی و بی خوابی) دارد. همچنین روش نوراتراپی ILF کاملا بدون ضرر بوده و هیچ چیزی وارد بدن نمی‌شود.

برای این که بتوانید پزشک و کلینیک مناسبی را انتخاب نمایید، مقاله بهترین کلینیک مغز و اعصاب در تهران را مطالعه کنید. ویژگی‌های مهم و امکاناتی که پزشک مغز و اعصاب و کلینیک خوب باید داشته باشد را در این مقاله به صورت کامل توضیح داده‌ایم.

آیا این مطلب برای شما مفید بود؟

3 / 5. 3

9 دیدگاه ها

  • Avatar

    علی, دی ۵, ۱۴۰۱ @ ۱۹:۳۸ پاسخ

    سلام آقای دکتر
    آقا هستم ۴۲ سالمه و مدت ۱۰ سال هست که شب نمیتونم بخوابم و تا صبح یا نزدیک صبح بیدارم، و اگه صبح یا قبل ظهر هر ساعتی از خواب بیدار شم هم توان بلند شدن از جا و سرپا ایستان و نخوابیدن رو ندارم
    البته اینم بگم فشارهای شدید خانوادگی و عصبی به صورت شدید رو هم داشتم شاید بی تاثیر هم نبوده
    من از روی اجبار نخوابیدن مجبور شدم بعد از ظهر میرم سره کار تا شب و از غافله زندگی خیلی عقب موندم
    لطفا یک را حلی برام ارائه بدید

  • Avatar

    سارا, آبان ۲۶, ۱۴۰۱ @ ۱۶:۰۲ پاسخ

    سلام اقای دکتر من سال پیش ازمایش هورمونی دادم دکتر بهم گفت تنبلی تخمدان داری و سه ماه قرص دوفاستون مصرف کردم. دقیقا تو حین مصرفش و بعد سه ماه دچار بیخوابی شدم تا صبح بیدارم و بدخواب شدم طوری که نزدیک پریودیم کلا بیخواب میشم. دکتر مغز و اعصاب رفتم بهم قرص ملاتونین داد که اواخرش با خوردن اونم بد خواب بودم و دیگه نخوردم الان خیلی اذیتم

  • Avatar

    Erfan, تیر ۲۳, ۱۴۰۱ @ ۲۲:۴۴ پاسخ

    سلام وقت بخیر آقای دکتر
    من عرفان پاد هستم و ۱۷ سالمه من معتاد هستم و مصرف موادم هم شیره هست و میخورم
    و از چند دارو هم استفاده میکنم مثلا کلوناز و مولکسیفار…
    ولی چند وقته درست نمیتونم شب‌ها بخوابم روز‌ها هم اصلا نمیتونم بخوابم وقتی شیره رو مصرف میکنم اصلا خوابم نمیاد
    و برای همین قرص خواب میخورم تا خوابم ببره ولی بعد ۳ و ۴ ساعت میخوابم که میشه ساعت ۴ و ۵ صبح و بعدش ساعت ۱ ظهر از خواب بیدار میشم و این تایم خواب خیلی کم هست
    از شما خواهشمندم که من رو راهنمایی کنید باتشکر

  • Avatar

    امیر احمدی, خرداد ۸, ۱۴۰۱ @ ۲۳:۳۴ پاسخ

    سلام وقت شما به خیر
    من به مدت ۲۰ سال قرص خواب استفاده کردم به صورت تدریجی طی یک سال کم کم قطعشون کردم الان ۱۴ ماه هس که دیگه قرص نمیخورم ولی کلا هنوز خواب نمیرم و خیلی اذیت میشم لطفا راهنماییم کنید ببینم باید چیکار کنم
    میخوام ببینم چقد دیگه زمان میبره مشکلم حل بشه دیگه تحت هیچ شرایطی قرص رو نمیخورم خیلی ضررش بیشتره تا نفعش
    ممنونم ازتون

    • Avatar

      دکتر حمیدرضا رخصت یزدی, خرداد ۱۰, ۱۴۰۱ @ ۱۱:۱۸ پاسخ

      سلام
      شما به احتمال زیاد دجار اضطراب روزانه هستید و بایستی حتما از نظر روانشناسی بررسی بشید و اضطراب روزانه که کنترل بشه خواب شبانه شما بهبود پیدا میکنه و احتمالا تکنیک ilf به شما میتونه کمک کنه

  • Avatar

    Roshanak, مهر ۱۹, ۱۳۹۸ @ ۱۷:۳۰ پاسخ

    باسلام خدمت شما.من هم مشکل سردرد دارم هم مشکل بی خوابی.وداروی اعصاب میخورم.دیگه ازخوردن این داروها خسته شدم خواستم بدونم راهی هست بجز داروبرای درمانشان یانه؟؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *