در پنج سال گذشته، هفت داروی جدید برای درمان علائم حرکتی بیماری پارکینسون (PD) تایید شده است. درحالیکه معرفی این داروها می‌تواند یک پیشرفت شگرف در درمان پارکینسون به شمار آید، اما به دلیل تنوع داروهای پارکینسون در بازار، ممکن است این بیماران دچار سردرگمی شوند. در این مقاله قصد داریم به بررسی جدیدترین داروهای درمان پارکینسون بپردازیم.
درحال حاضر چه داروهایی برای درمان پارکینسون موجود است؟
به صورت سنتی داروهای مختلفی برای درمان پارکینسون مورد استفاده قرا می‌گیرند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
- کاربیدوپا/لوودوپا
- آگونیست‌های دوپامین (موجود به صورت فوری، طولانی‌اثر، پچ و فرم تزریقی)
- کاتکول-O-متیل ترانسفراز
- مهارکننده های مونوآمین اکسیداز
- آنتی کولینرژیک‌ها
- آمانتادین
اگرچه این داروها می‌توانند به صورت قابل‌توجه‌ای علائم حرکتی پارکینسون را تسکین دهند، اما با پیشرفت بیماری، سایر درمان‌ها برای افزایش کیفیت زندگی بیماران مبتلا به پارکینسون ضروری است.
داروهای جدید برای بیماری پارکینسون
با معرفی چندین داروی جدید برای درمان پارکینسون این امیدواری وجود دارد که بیش از هر زمان دیگری بتوان علائم پارکینسون را برای سال‌ها با موفقیت مدیریت کرد. اما لازم به ذکر است که در افرادی که کنترل علائم آنها دشوار است، اثر بخشی این داروهای جدید بر روی علائم آنها ممکن است چندان قابل توجه نباشد. از سوی دیگر، بسیاری از داروهایی که به تازگی تایید شده‌اند، مکانیسم‌های اثرگذاری مشابهی با داروهای قدیمی دارند، بنابراین در درمان علائم پارکینسون ممکن است زمینه جدیدی را ایجاد نکنند.
این هشدارها بیانگر این مطلب است که ممکن است پزشک این داروها را تجویز نکند. همچنین ذکر این نکته ضروری است که با وجود تایید داروهای جدید، کاربیدوپا/لوودوپا همچنان قوی‌ترین دارو برای درمان علائم حرکتی پارکینسون به شمار می‌رود.
پزشک معمولا قبل از تجویز هر دارویی سعی می‌کند تمام جوانب آنها را در نظر بگیرد. اما با این وجود، آزمون و خطا تنها راه برای تعیین بهترین دارو برای بیماران است. بنابراین، ممکن است لازم باشد پس تجویز این داروها با پزشک خود همکاری کنید تا بتواند موثرترین داروها را برای درمان پارکینسون تجویز کند.
کاربرد داروهای جدید پارکینسون برای زمان خاموشی است
تعدادی از داروهای جدید که اخیرا تایید شده‌اند، صرفا برای کاهش زمان خاموشی (OFF) پارکینسون طراحی شده‌اند. این داروها به دو دسته عمده تقسیم می‌شوند:
- داروهایی که اثر دوز کاربیدوپا/لوودوپا را طولانی‌تر می‌کنند
- داروهایی که در صورت از بین رفتن اثرات دارو (در صورت نیاز) استفاده می‌شوند
به طور کلی، داروهای جدیدی که طول دوز کاربیدوپا/لوودوپا را افزایش می‌دهند، در صورتی استفاده می‌شوند که زمان OFF تا حدودی قابل پیش‌بینی باشد و قبل از دوز بعدی رخ دهد. داروهای جدیدی که در صورت نیاز استفاده می‌شوند، زمانی مفید هستند که زمان خاموشی قابل پیش‌بینی نباشد.
داروهای پارکینسون که اثر دوز کاربیدوپا/لوودوپا را طولانی‌تر می‌کنند
داروهای پارکینسون که باعث افزایش اثر دوز کاربیدوپا/لوودوپا می‌شوند عبارتند از:
- ایسترادفیلین با نام تجاری Nourianz
- Opicapone با نام تجاری Ongentys
- Safinamideبا نام تجاری Xadago
ایسترادفیلین
ایسترادفیلین (Nourianz®) یک آنتاگونیست گیرنده آدنوزین A2A است که در سال 2019 در ایالات متحده به عنوان یک درمان اضافی برای لوودوپا در دوره خاموشی پارکینسون تایید شد.
برخلاف بسیاری از داروهای دیگر، این دارو مکانیسم اثربخشی جدیدی دارد. ایسترادفیلین اولین دارو در کلاس خود است که روی گیرنده آدنوزین که سیستم دوپامینرژیک را تعدیل می‌کند، عمل می‌کند، درحالیکه مستقیما دوپامینرژیک نیست. این دارو در ژاپن ساخته شد و تحت آزمایشات بالینی هم در ژاپن و هم در ایالات متحده تایید شد.
Opicapone
Opicapone یک مهارکننده کاتکول-O-متیل ترانسفراز (COMT) است که یک بار در روز مصرف می‌شود. این دارو در ایالات متحده در سال 2020 به عنوان یک درمان اضافی برای لوودوپا برای نوسانات حرکتی تایید شد.
Safinamide
Safinamide در سال 2017 به عنوان یک درمان اضافی برای کاربیدوپا/لوودوپا در دوره OFF تایید شد. این دارو یک مهارکننده انتخابی مونوآمین اکسیداز B (MAO-B) است اما مکانیسم‌های اثربخشی دیگری نیز دارد مانند مهار انتشار گلوتامات.
محدودیت‌های قبلی در مورد مصرف غذاهای حاوی تیرامین (به عنوان مثال، پنیرهای کهنه) با مهارکننده‌های انتخابی MAO-B توسط سازمان غذا و دارو (FDA) کاهش یافته است. با این حال، مهارکننده‌های MAO-B می‌توانند با سایر داروها، مانند داروهای ضد افسردگی خاص، ضد احتقان‌های بینی و داروهای مسکن تداخل داشته باشند.
به طور معمول، اگر فردی در بیمارستان تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد و از مهارکننده‌های انتخابی MAO-B استفاده می‌کند، به او توصیه می‌شود دو هفته قبل از عمل، دارو را قطع کرده و 1 تا 2 هفته بعد از عمل مجددا شروع کند تا از هرگونه تداخلات دارویی غیرعمدی جلوگیری شود.
داروهایی که در صورت از بین رفتن اثرات دارو استفاده می‌شوند
داروهایی که در صورت از بین رفتن اثر سایر داروها (و در صورت نیاز) مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:
- پودر استنشاق لوودوپا با نام تجاری Inbrija
- فیلم زیرزبانی HCl آپومورفین با نام تجاری Kynmobi
پودر استنشاق لوودوپا
پودر استنشاقی لوودوپا در سال 2018 تایید شد تا در صورت از بین رفتن اثرات دارویی بین دوزهای خوراکی کاربیدوپا/لوودوپا، استفاده شود. برای این منظور یک دستگاه استنشاق معرفی شد که با تنفس فعال می‌شود و در آن کپسول‌های 42 میلی‌گرمی لوودوپا وارد می‌شود. یک دوز شامل دو کپسول است.
علت استنشاقی بودن این دارو این است که جذب دارو توسط ریه انجام شود تا از این طریق دستگاه گوارش را به عنوان محل جذب دارو دور بزند. یکی از محدودیت‌های این روش این است که دستگاه را نمی‌توان از قبل بارگذاری کرد، بنابراین یک کپسول باید باز شود و در صورت نیاز داخل دستگاه استنشاق وارد شود.
کپسول‌ها فقط حاوی لوودوپا بدون مهارکننده دوپا-دکربوکسیلاز هستند، به این معنی که پودر استنشاقی باید به رژیم کاربیدوپا/لوودوپا اضافه شود.
فیلم زیرزبانی HCl آپومورفین
آپومورفین یک آگونیست دوپامین است که در سال 2020 تایید شد و اثرات آن خیلی سریع شروع می‌شود. بنابراین، می‌توان از آن به عنوان یک داروی نجات برای افرادی استفاده کرد که دوز لوودوپا به طور غیرمنتظره‌ای قبل از نوبت بعدی از بین می‌رود. آپومورفین به صورت تزریق زیر پوستی مرف می‌شود.
این داروهای جدید می‌توانند در کنار اثراتی که در درمان پارکینسون دارند، عوارض جانبی را نیز به همراه داشته باشند. از جمله این عوارض می‌توان به خشکی دهان، تحریک و تورم مخاط دهان و تحریک گلو اشاره کرد که ممکن است منجر به قطع درمان شوند.
علاوه بر این، آپومورفین (چه تزریقی و چه زیرزبانی) می‌تواند باعث ایجاد حالت تهوع شود. بنابراین پزشکان توصیه می‌کنند که آن را با یک داروی ضد استفراغ مصرف کنید. معمولا حالت تهوع در ابتدای مصرف این دارو ایجاد می‌شود و پس مدتی مصرف این دارو از بین می‌رود. بنابراین نیازی به استفاده طولانی مدت داروی ضد استفراغ نیست.
داروهای مناسب برای اختلال حرکتی پارکینسون
داروهای آمانتادین با نام تجاری Gocovri و Osmolex ER برای درمان لرزش ناشی از پارکینسون استفاده می‌شود. بنابراین می‌توان از این دارو به عنوان داروی کمکی در کنار سایر درمان‌ها استفاده شود. علاوه بر این مشاهده می‌شود که این دارو در کاهش اختلال حرکات غیرارادی ناشی از لوودوپا نیز موثر است.
در سال 2017، کپسول‌های آمانتادین مورد تایید قرار گرفت. این دارو یک بار در روز و یک بار در شب مصرف می‌شود و هم برای درمان حرکات غیر ارادی ناشی از لوودوپا و هم برای کاهش زمان خاموشی توصیه می‌شود.
در سال 2018، دومین فرمول آمانتادین با نام تجاری Osmolex ER تایید شد. این دارو یک بار در روز و در هنگام صبح مصرف می‌شود و برای درمان علائم حرکتی پارکینسون و همچنین علائم حرکتی ناشی از عوارض دارو توصیه می‌شود.
علیرغم درمان‌های جدیدی که در بالا مورد بحث قرار گرفت، پارکینسون چالش‌های مهمی را برای بسیاری از افراد، به‌ویژه با پیشرفت بیماری ایجاد می‌کند. تحقیقات متمرکز بر بهبود علائم حرکتی و غیرحرکتی ادامه دارد. بیشتر تحقیقاتی که امروزه انجام می‌شود بر روی کشف درمان‌هایی متمرکز شده است که پیشرفت بیماری را کند یا متوقف کند. امید است به زوری این هدف محقق گردد.
روش‌های غیردارویی درمان پارکینسون
دو روش اصلی درمان پارکینسون بدون دارو عبارتند از:
- تحریک مغناطیسی مغز (rTMS)
- تحریک عمیق مغز
درمان پارکینسون با rtms
دستگاه rTMS یا تحریک مغناطیسی مغز یکی از جدیدترین روش‌های درمانی و با تاثیرات مثبت جهت درمان پارکینسون است که به عنوان یک روش غیرتهاجمی استفاده می‌شود. روش درمانی rtms ابزاری موثر برای بازتوانی و توانبخشی در اختلال‌هایی مانند سکته مغزی، بیماری پارکینسون، دردهای نوروپاتیک، تقویت حافظه، کنترل استرس و اضطراب و درمان فلج بلز به شمار می‌رود.
روش تحریک عمیق مغز برای درمان پارکینسون
برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون که به خوبی به داروها پاسخ نمی‌دهند، پزشک ممکن است تحریک عمیق مغز را توصیه کند. در طی یک عمل جراحی، پزشک الکترودهایی را در بخشی از مغز کاشته و آنها را به یک دستگاه الکتریکی کوچک کاشته‌شده در قفسه سینه فرد متصل می‌کند. این دستگاه و الکترودها بدون درد نواحی خاصی را در مغز تحریک می‌کنند که حرکت را به گونه‌ای کنترل می‌کنند که ممکن است به توقف بسیاری از علائم مرتبط با پارکینسون مانند لرزش، کندی حرکت و سفتی کمک کند.
چند نکته درباره درمان بیماری پارکینسون
در انتهای مقاله چند نکته خدمتتان ارائه می‌شود:
- از سال 2017 هفت داروی جدید برای علائم حرکتی پارکینسون تایید شده است.
- با پزشک خود در مورد اینکه آیا هر یک از داروهای جدید ممکن است برای شما مفید باشد صحبت کنید.
- لازمه یافتن بهترین تعادل دارویی برای شرایط خاص شما، زمان و صبر است. ممکن است لازم باشد پزشک شما کمی آزمون و خطا انجام دهد تا بهترین ترکیب دارویی را برای شما پیدا کند.
- علیرغم درمان های جدید، درمان پارکینسون همچنان با چالش‌هایی همراه است و جامعه تحقیقاتی بر روی درمانی متمرکز است که نه تنها علائم پارکینسون را درمان می‌کند، بلکه پیشرفت بیماری را نیز کند یا متوقف می‌کند.
برای درمان پارکینسون به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای درمان پارکینسون باید به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید که تخصص کافی در زمینه تشخیص و درمان بیماری پارکینسون داشته باشد. برای این که بتوانید پزشک مناسبی را انتخاب نمایید، مقاله بهترین دکتر مغز و اعصاب تهران را مطالعه کنید. ویژگی‌های مهم و امکاناتی که پزشک مغز و اعصاب خوب باید داشته باشد را در این مقاله به صورت کامل توضیح داده‌ایم.
