سونوگرافی داپلر مغزی یا ترانس کرانیال و همچنین سونوگرافی داپلر کاروتید گردن در مواردی نظیر بررسی علت سرگیجه و سایر ارزیابی‌های مرتبط با عروق مغز کاربرد دارد. مطب دکتر حمیدرضا رخصت یزدی با بهره گیری از بهترین و جدیدترین دستگاه TCD آماده ارائه خدمات به کلیه بیماران در تهران می‌باشد.
سونوگرافی داپلر چیست؟
سونوگرافی داپلر ترانس کرانیال و کاروتید گردن روشی ساده و بی‌خطر می‌باشد که پزشک مغز و اعصاب توسط آن خونرسانی مغز را بررسی و عروق اصلی مغز را از نظر میزان جریان خون و باز بودن رگها ارزیابی می‌کند.
تست tcd چیست؟
TCD مخفف «TransCranial Doppler sonography» می‌باشد و به معنای سونوگرافی داپلر است، که در اصطلاح به سونوگرافی داپلر، «A stethoscope for Brain» به معنای یک گوشی پزشکی برای مغز گفته می شود.
سونوگرافی داپلر ترانس کرانیال یا عروق مغزی
اساس کار سونوگرافی داپلر ترانس کرانیال (TCD)، متفاوت با بقیه انواع سونوگرافی‌ها است و به این صورت است که امواج اولتراسونیک توسط دستگاه TCD از طریق یک پروب کوچک روی جمجمه بیمار گذاشته می‌شود و امواج به رگ‌های خونی مغز میرسد و برای سهولت انتقال امواج اولتراسونیک روی پروب مقداری ژل گذاشته می‌شود که قابل حل در آب بوده و به راحتی از روی سر بیمار پاک می شود.
این امواج پس از برخورد با شریان‌های خونی و بر اساس میزان و سرعت جریان خون توسط دستگاه TCD به صورت تصویر و صدا برگردانده می‌شود و روی مانیتور دستگاه سونوگرافی داپلر مشخص می‌شوند.
نورولوژیست خوب با توجه به شکل موج و صدایی که از دستگاه سونوگرافی داپلر عروق معزی به گوش می رسد را تفسیر می‌کند و بر اساس آن میزان خونرسانی مغز و تنگی یا گرفتگی عروق اصلی مغز تشخیص داده می‌شود.
سونوگرافی داپلر بهترین روش بررسی عروق است، چرا که مزیت اصلی TCD (سونوگرافی داپلر) نسبت به سایر روش‌های بررسی عروق مغز، غیر تهاجمی بودن آن است و بر خلاف روش‌های دیگر مثل آنژیوگرافی و سیتی آنژیوگرافی مغز نیاز به تزریق ماده حاجب ندارد.
همچنین در سونوگرافی داپلر (TCD) هیچ اشعه‌ای به بیمار داده نمی‌شود و بنابراین انجام سونوگرافی داپلر نزد یک متخصص مغز و اعصاب خوب کاملا بی‌خطر است.
کاربرد و موارد استفاده از سونوگرافی داپلر یا TCD
بر اساس نظریه آکادمی نورولوژی آمریکا، انجام سونوگرافی داپلر در موارد زیر توصیه می شود:
- بررسی اختلالات عروق مغزی
- بررسی علت سرگیجه
- ارزیابی جریان خون مغز، در کودکان دارای کم خونی
- ارزیابی اسپاسم عروق مغز
بررسی اختلالات عروق مغزی
برای بررسی اختلالات عروقی مغز مثل تنگی یا گرفتگی رگ‌های مغز و کاروتید در افرادی که سابقه سکته مغزی و حوادث عروقی مغز داشته‌اند و یا در معرض خطر آن هستند، مثل افراد مبتلا به دیابت، ،فشار خون بالا، چاقی و چربی خون بالا سونوگرافی داپلر گزینه خوبی می‌باشد.
بررسی علت سرگیجه
بررسی علت سرگیجه بخصوص در افراد مسنی که ممکن است سرگیجه ناشی از نارسایی خونرسانی مغز باشد.
ارزیابی جریان خون مغز، در کودکان دارای کم خونی
در بچه هایی که کم خونی سلول داسی شکل دارند جهت ارزیابی جریان خون مغز و کاهش ریسک سکته مغزی در اثر گرفتگی عروق مغز، سونوگرافی داپلر نقش بسزایی دارد.
ارزیابی اسپاسم عروق مغز
در کسانی که دچار خونریزی‌های آراکوئید مغزی شده‌اند، جهت ارزیابی اسپاسم عروق مغز از سونوگرافی داپلر استفاده می شود.
آمادگی قبل از سونوگرافی داپلر
برای انجام TCD نیاز به آمادگی خاصی نیست. فقط توصیه می‌شود 2 ساعت قبل از انجام سونوگرافی داپلر از مصرف مواد حاوی نیکوتین مثل سیگار و قلیان خودداری شود، چون ممکن است باعث انقباض عروق خونی شود و نتایج غیر مطلوبی نشان دهد.
همچنین برای انجام سونوگرافی داپلر مغز بیمار باید به پشت دراز بکشد و یا روی صندلی نشسته باشد و در تمام مدت انجام سونوگرافی داپلر باید آرام باشد و صحبت نکند.
مدت زمان سونوگرافی داپلر مغزی و کاروتید عروق گردن
مدت زمان انجام سونوگرافی داپلر ترانس کرانیال و کاروتید حدود 20 دقیقه است. متخصص مغز و اعصاب خوب، با آنالیز تفسیر اطلاعات بدست آمده از سونوگرافی داپلر در صورت وجود سفتی یا تنگی رگها بهترین اقدامات پیشگیری کننده از سکته مغزی را شروع می‌کند.
چرا که درمان رگها بعد از سکته مغزی بسیار سخت است و در بسیاری موارد غیر قابل ترمیم و درمان می‌باشند و از این جهت سونوگرافی داپلر مغزی در پیشگیری از سکته مغزی بسیار موثر است.
در ضمن سونوگرافی داپلر مغز کمک می‌کند تا همه کسانی که سابقه سکته مغزی را دارند با بررسی عروق توسط دستگاه TCD از سکته مغزی بعدی پیشگیری کنند.
