• مطب بلوار کشاورز: بین کارگر و جمالزاده، پلاک 95، طبقه 3
دریافت نوبت 09026692888

ام آر آی و کاربرد آن در تشخیص بیماری های مغز و اعصاب

کاربرد MRI در تشخیص بیماری های مغز و اعصاب

ام آر آی یک روش تصویربرداری پیشرفته است که از طریق آن می‌توان تصویر بافت‌های درونی بدن را دید. در صورتی که اصول ایمنی رعایت شود، ام ار ای یک روش کاملا ایمن برای تصویر برداری است. در این مقاله درباره مراحل تصویربرداری MRI صحبت نموده و به این سوال پاسخ می‌دهیم که ام ار ای مغز چه بیماری هایی را نشان میدهد؟

کاربرد MRI در تشخیص بیماری های مغز و اعصاب
کاربرد MRI در تشخیص بیماری های مغز و اعصاب

تصویربرداری ام آر آی (MRI) و مزایای آن

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) روشی است که در آن از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای تصویربرداری دقیق از ارگان‌ها و بافت‌های درون بدن استفاده می‌شود.

بیشتر دستگاه‌های ام آر ای بزرگ و لوله‌ای شکل هستند. زمانی که شما داخل دستگاه ام آر آی می‌شوید، میدان مغناطیسی باعث می‌شود که‌ اتم‌های هیدروژن به طور موقتی در بدن شما تغییر جهت یابند. امواج رادیویی باعث همسو شدن اتم‌ها و ایجاد شدن سیگنال‌های بسیار ضعیف شده که برای ساختن عکس‌های مقطعی‌ ام آر ای استفاده می‌شود.

دستگاه ام آر آی همچنین می‌تواند برای تولید عکس‌های سه بعدی که از زوایای مختلف دیده می‌شوند به کار برده شود. امروزه پزشکان برای عکس‌برداری از داخل بدن بیماران از دستگاهی به نام ام آر ای استفاده می‌کنند.

مزایای ام آر آی نسبت به دیگر تجهیزات عکس‌برداری این است که تصاویر واضح‌تری را ارائه می‌دهد؛ اما افرادی که اضافه وزن بسیار دارند یا از ایمپلنت‌های فلزی استفاده کرده‌اند برای استفاده از ام آر آی محدودیت دارند. همچنین زنان باردار نیز قبل از استفاده از دستگاه ام آر ای باید با پزشک یا متخصص رادیولوژی مشورت نمایند.

چرا عکس‌برداری به روش ‌ام آر آی انجام می‌شود؟

ام آر آی (MRI) یک روش غیرتهاجمی است که پزشک برای معاینه ارگان‌ها، بافت‌ها و سیستم اسکلتی بدن به کار می‌برد. با این روش تصاویری با کیفیت بالا از بدن گرفته می‌شود که به تشخیص بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات کمک می‌کند.

انواع ام ار ای

ام ار ای انواع مختلفی دارد که شامل موارد زیر است:

  • ام آر ای مغز و نخاع
  • ام آر آی قلب و عروق خونی
  • ام آر آی ارگان‌های داخلی دیگر
  • ام آر آی استخوان‌ها و مفاصل
  • ام آر آی سینه
ام آر آی چیست؟
ام آر آی چیست؟

ام آر ای مغز و نخاع

در بسیاری از موارد از ام آر آی مغز و نخاع استفاده می‌شود. این تصاویر غالبا برای کمک به تشخیص بیماری‌های زیر به کار برده می‌شوند:

  • آنوریسم عروق مغزی
  • اختلالات چشم و گوش داخلی
  • اسکلروز چندگانه (ام اس)
  • آسیب‌دیدگی‌های نخاعی
  • سکته مغزی (مقاله مرتبط: راه های درمان سکته مغزی چیست؟)
  • تومورهای مغزی
  • آسیب‌دیدگی‌های مغز ناشی از وارد آمدن ضربه به سر

یکی از انواع ام آر ای، ام آر آی (MRI) عملکردی مغز است. با این روش تغییرات متابولیسمی ایجاد شده در مغز اندازه‌گیری می‌شود. همچنین با این روش آناتومی مغز بررسی شده و مشخص می‌شود که کدام قسمت مغز عملکرد بحرانی دارد.

ام آر آی مغز به مشخص شدن قسمت‌های کنترل حرکتی و زبانی در مغز افرادی که می‌خواهند عمل مغز انجام دهند کمک می‌کند. ام آر آی عملکردی همچنین برای ارزیابی آسیب‌دیدگی ناشی از جراحات سر و اختلالاتی نظیر بیماری آلزایمر به کار می‌رود.

ام آر آی قلب و عروق خونی

ام آر آی قلب و عروق خونی برای بررسی و ارزیابی موارد زیر به کار برده می‌شود:

  • اندازه و عملکرد دهلیزهای قلب
  • ضخامت و حرکت دیواره‌های قلب
  • گستردگی آسیب‌دیدگی‌های ناشی از حملات یا بیماری‌های قلبی
  • مشکلات ساختاری در آئورت مانند آئوریسم یا انسداد آئورت
  • التهاب یا انسداد عروق خونی

ام آر آی ارگان‌های داخلی دیگر

ام آر ای ممکن است برای بررسی تومورها یا ناهنجاری‌های دیگر در بسیاری از ارگان‌های بدن به کار برده شود. برخی از این ارگان‌ها عبارتند از:

  • کبد و مجرای صفراوی
  • کلیه‌ها
  • طحال
  • پانکراس
  • رحم
  • تخمدان‌ها
  • پروستات

ام آر آی استخوان‌ها و مفاصل

ام آر آی (MRI) همچنین برای ارزیابی قسمت‌های زیر در بدن به کار برده می‌شود:

  • ناهنجاری‌های مفصلی که به دلیل ضربه یا آسیب‌دیدگی‌های مکرر ایجاد شده‌اند مانند پارگی غضروف یا رباط‌ها
  • ناهنجاری‌های دیسکی در ستون فقرات
  • عفونت‌های استخوانی
  • تومور استخوان و بافت نرم

ام آر آی سینه

ام آر آی همچنین ممکن است همراه با ماموگرافی برای تشخیص سرطان سینه به خصوص در زنانی که بافت توده‌ای در سینه دارند یا در آنهایی بیشتر در معرض ابتلا به این سرطان قرار دارند انجام شود.

عوارض ام آر آی چیست؟

از آنجا که در دستگاه MRI از میدان مغناطیسی قوی استفاده می‌شود، وجود تجهیزات فلزی در بدن ممکن است باعث ایجاد عوارضی شده یا بر قسمتی از تصاویر گرفته شده به روش ام آر آی تاثیر بگذارد.

قبل از انجام ام آر آی به تکنسین آن در مورد استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی یا فلزی در بدن اطلاع دهید تا شما را از عوارض دستگاه ام ار ای آگاه سازند. برخی از این تجهیزات فلزی یا الکترونیکی عبارتند از:

  • پروتزهای متحرک فلزی
  • دریچه‌های مصنوعی قلب
  • دیفیبلاتور متحرک قلب
  • پیس میکر
  • گیره‌های فلزی
  • ایمپلنت‌های حلزونی
  • گلوله یا هر شی‌ء فلزی دیگر
عوارض ام آر آی
عوارض ام آر آی

اگر شما خالکوبی کرده‌اید، از پزشک در مورد تاثیر آن بر تصاویر گرفته شده با ام آر ای سؤال کنید. برخی از جوهرهای تیره ممکن است حاوی مواد فلزی باشند.

قبل از انجام ام آر آی، به پزشک در مورد قصد خود برای بارداری اطلاع دهید. خطر ام ار ای در بارداری شامل اثرات میدان مغناطیسی روی جنین هنوز به طور دقیق مشخص نشده است. ممکن است پزشک از روش‌های جایگزین استفاده کرده یا تصویربرداری به روش ام آر آی را به تاخیر بیندازد.

قبل از انجام ام آر آی حتما به پزشک و تکنسین دستگاه در مورد مشکلات کلیوی و کبدی خود اطلاع دهید زیرا بیماری‌های این ارگان‌ها ممکن است باعث ایجاد محدودیت در عوامل کنتراست تزریقی را در حین اسکن محدود کند.

نحوه آماده شدن برای انجام ام آر آی

قبل از انجام ام آر آی، می‌توانید مطابق برنامه خود غذا خورده و داروهای خود را مصرف کنید مگر این که پزشک دستور دیگری داده باشد. معمولا از شما خواسته می‌شود اشیای فلزی که ممکن است بر میدان مغناطیسی تاثیر بگذارند را از خود دور کنید. برخی از این وسایل عبارتند از:

  • جواهرات
  • گیره سر
  • عینک
  • ساعت
  • کلاه‌گیس
  • پروتزهای دندانی
  • سمعک
  • سینه‌بند
آمادگی برای ام آر آی
آمادگی برای ام آر آی

در حین انجام ام آر آی چه اقداماتی انجام می‌شود؟

دستگاه MRI مانند یک لوله بزرگ باریک است که هر دو طرف آن باز است. شما روی یک تخت متحرک دراز کشیده و به سمت داخل این لوله هدایت می‌شوید. یک تکنسین از اتاق دیگری شما را تحت نظر دارد و شما می‌توانید از طریق یک میکروفون با او صحبت کنید.

اگر شما ترس از محوطه‌های بسته دارید (کلاستروفوبیا) به شما داروهایی داده می‌شود که در هنگام انجام ام آر آی خوابیده و اضطراب کمتری داشته باشید. بیشتر افراد این فرآیند را بدون مشکل انجام می‌دهند.

دستگاه ام آر آی یک میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی هدایت شده اطراف شما ایجاد می‌کند. انجام این فرایند دردی به همراه ندارد. شما میدان مغناطیسی یا امواج رادیویی را احساس نمی‌کنید و قسمت متحرکی هم در اطراف شما وجود ندارد.

در حین انجام ام آر آی، قسمت داخلی مگنت، ضربات مکرر، ضربان و صداهای دیگری ایجاد می‌کند. استفاده از محافظ گوش یا گوش دادن به موسیقی می‌تواند اثر این نویزها را کاهش دهد.

در برخی موارد، ماده کنتراست که معمولا گادولینیوم است ممکن است از طریق سیاهرگ‌های دست یا بازو تزریق به شما شود. ماده کنتراست برخی ظواهر تصویر را بهبود می‌بخشد. احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک در اثر استفاده از ماده کنتراستی که در ام آر آی به کار برده می‌شود کمتر از ماده کنتراستی است که در سی تی اسکن استفاده می‌شود.

فرآیند انجام ام آر آی ممکن است از ۱۵ دقیقه تا بیش از یک ساعت طول بکشد. شما باید کاملا بی‌تحرک باشید زیرا هر حرکتی باعث تار شدن عکس می‌شود.

در هنگام انجام ام آر آی عملکردی شما باید برخی کارها را انجام دهید که عبارتند از ضربه زدن با شصت به انگشتان دیگر، سائیدن سنباده یا پاسخ به پرسش‌هایی که از شما می‌شود. این کارها به مغز در کنترل فعالیت‌ها کمک می‌کند.

مراقبت بعد از ام آر آی

اگر شما تحت تاثیر داروهای آرام‌بخش نباشید می‌توانید بلافاصله پس از انجام اسکن به فعالیت‌های روزمره و عادی خود بپردازید. اما اگر برای انجام این اسکن به بیمار آرام‌بخش داده شود پرسنل ممکن است تا یکی دو ساعت بعد از دریافت داروی آرامش‌بخش بیمار را مرکز نگه داشته تا کاملا هوشیار شود.

تفسیر جواب ام آر آی

پزشکی که برای تفسیر تصاویر MRI آموزش دیده است (رادیولوژیست) تصاویر گرفته شده از شما را آنالیز کرده و به پزشک شما گزارش می‌دهد. پزشک شما هر مطلب مهمی را با شما در میان گذاشته و مراحل را با شما پیش می‌برد.

هزینه ام آر آی

ام آر آی نسبت به دیگر تجهیزات عکس‌برداری مانند سی تی اسکن هزینه بیشتری دارد اما به دلیل اینکه تصاویر واضح‌تری را ارائه می‌دهد. اکثر متخصصین برای تشخیص دقیق بیماری‌ها استفاده از آن را ترجیح می‌دهند. مثلا برای اختلالات مغزی مانند تومور مغزی با وجود اینکه هزینه ام آر آی مغز بیشتر از سایر روش‌های عکس برداری است، اما توصیه می‌شود تنها ام آر آی انجام شود.

آیا این مطلب برای شما مفید بود؟

4.2 / 5. 6

6 دیدگاه ها

  • Avatar

    محمد, تیر ۱۲, ۱۴۰۲ @ ۱۷:۵۹ پاسخ

    سلام من دیسک گردن دارم و دکتر دستور ام ار ای داده. آیا در عکسبرداری ام ار ای اگر بیماری صرع داشته باشیم مشخص میشود؟ ممنون

  • Avatar

    احمد, تیر ۱۰, ۱۴۰۱ @ ۲۲:۵۵ پاسخ

    سلام
    موادی که برای ترمیم پوسیدگی (پرکردن) داخل دندان‌ها گذاشته میشه مشکلی برای ام آر آی ایجاد نمیکنه؟

  • Avatar

    امیر, اردیبهشت ۱۱, ۱۴۰۱ @ ۲۱:۱۹ پاسخ

    سلام وقتتون بخیر
    من ۴ ساله سردرد دارم فقط وسط سرم درد میکنه ماهی حداقل ۱۵ روز، چند بار پیش چند متخصص رفتم دوبار عکس ام ار ای گرفتم یکیشون گفت میگرنه یکی گفت میگرن و سردرد تنشی یکی گفت نه میگرن نیست از اعصاب هست یکی هم گفت ام ار ای نشون میده ک کاملا سالمی و هیچ دردی نداری
    چند مدل قرص خوردم مثل ترپلتین نور ترپلتین پروپرانولول سیبیلیوم سیپرولیکس پروگابلین خوب نشدم فقط وسط سرم درد میکنه
    میشه لطفا راهنمایی کنین چه قرصی باید استفاده کنم ک خوب بشم؟

    • Avatar

      دکتر حمیدرضا رخصت یزدی, اردیبهشت ۱۲, ۱۴۰۱ @ ۱۰:۲۸ پاسخ

      سلام
      شما باید حتما به طور کامل معاینه بشید و جواب‌های آزمایشی هم که انجام دادید دقیق بررسی بشه
      لطفا برای مشاوره غیرحضوری یا دریافت نوبت با شماره ۰۲۱۶۶۹۲۸۳۴۰ یا ۰۹۰۲۶۶۹۲۸۸۸ تماس بگیرید.

  • Avatar

    محمدی, خرداد ۲۹, ۱۳۹۷ @ ۰۰:۵۳ پاسخ

    سلام ببخشید من اوایل تیر ماه باید mri باماده حاجب و بدون ماده حاجب از جمجمه به خاطر بالا بودن پرولاکتین خون انجام بدم اولا که اگه میشه هزینه اونا رو بهم بفرمایید و اگه خرج بالایی داره کجا برم که هزینه اش کمتر بشه ما بیمه تامین اجتماعی داریم . و یه سوال دیگه اینکه حتما باید همراه داشته باشیم ؟ یا تنهایی میتونم برم و مشکلی ایجاد نمیشه؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *