تست نوار عصب و عضله یکی از آزمایشات رایج به منظور تشخیص بیماری‌های عصبی عضلانی به شمار می‌رود. در این مقاله قصد داریم به معرفی این تست بپردازیم و نحوه انجام آن را توضیح دهیم.
- 1) تست نوار عصب و عضله چیست؟
- 2) نتیجه تست نوار عصب و عضله چه چیزی را نشان می‌دهد؟
- 3) نوار عصب و عضله برای چیست؟
- 4) هدف از انجام نوار عصب و عضله چیست؟
- 5) نحوه آمادگی برای نوار عصب و عضله
- 6) عوارض نوار عصب و عضله را بشناسید
- 7) تست اندازه‌گیری سرعت هدایت عصبی (NCV)
- 8) آزمایش نوار عصب و عضله برای تشخیص چه بیماری‌هایی استفاده میشود؟
- 9) اقدامات ضروری در هنگام تست نوار عصب و عضله
- 10) تفسیر جواب نوار عصب و عضله
تست نوار عصب و عضله چیست؟
تست نوار عصب و عضله (EMG) یک روش تشخیصی برای ارزیابی سلامت عضلات و سلول‌های عصبی که آن‌ها را کنترل می‌کنند (نورون‌های حرکتی) می‌باشد.
نورون‌های حرکتی سیگنال‌های الکتریکی را که باعث انقباض عضلانی می‌شوند انتقال می‌دهند. یک EMG یا تست نوار عصب و عضله این سیگنال‌ها را به نمودارها، صداها یا مقادیری تبدیل می‌کند تا یک متخصص بتواند آن‌ها را تفسیر کند.
در یک تست نوار عصبی و عضلانی از دستگاه‌های بسیار کوچکی بنام الکترود برای انتقال یا کشف سیگنال‌های الکتریکی استفاده میشود. در طی یک EMG سوزنی، یک الکترود سوزنی مستقیما در یک عضله قرار می‌گیرد تا فعالیت الکتریکی موجود در آن عضله را ثبت کند.
در یک بررسی و مطالعه هدایت عصبی که بخش دیگری از تست نوار عصب و عضله می‌باشد، از الکترودهایی استفاده میشود که بر روی پوست چسبانده شده‌اند (الکترودهای سطحی) تا سرعت و قدرت سیگنال‌های انتقالی در بین دو یا چند نقطه را اندازه‌گیری کنند.
دنبال راهکار درمانی هستید؟
دکتر حمیدرضا رخصت‌یزدی به عنوان بهترین متخصص مغز و اعصاب در تهران، بهترین راهکار درمانی را به شما ارائه می‌دهد تا هر چه سریعتر سلامتی خود را به دست آورید.
برای دریافت نوبت ویزیت با تلفن 66928340(021) تماس بگیرید.
نتیجه تست نوار عصب و عضله چه چیزی را نشان می‌دهد؟
نتایج آزمایش نوار عصب و عضله می‌تواند اختلال عصبی و عضلانی و یا مشکلاتی با انتقال سیگنال از عصب به ماهیچه را نشان دهند.
مطالعه‌ی هدایت عصبی و آزمایش الکترومیوگرافی (نوار عصب و عضله) از مهم‌ترین آزمایش‌ها و بررسی‌ها هستند و از طرفی برای یافتن مشکلاتی در اعصاب و عضلاتی مانند سندروم تونل کارپال و درد یا گرفتگی عضله روش بسیار مفیدی است.
در مورد اختلالات عصبی، این آزمایش پاسخ کاملی ارائه نمی‌دهد، مگر آنکه مشکل یک درگیری یا فشار عصب مرکزی باشد و برای تعیین مشکل اصلی در هر بیمار، باید ارزیابی کاملی توسط دکتر متخصص مغز و اعصاب تهران انجام شود.
نوار عصب و عضله برای چیست؟
اگر علائم یا نشانه‌هایی دارید که دلالت بر وجود مشکلات عصبی عضلانی دارند، پزشک متخصص شما ممکن است تست عصب و عضله را تجویز کند. این علائم عبارت‌اند از:
- احساس سوزش و سوزن سوزن شدن
- بی‌حس شدن و خواب رفتن دست و پا
- ضعف عضلات
- درد یا گرفتگی عضله
- انواع به خصوصی از درد اندام‌های بدن
هدف از انجام نوار عصب و عضله چیست؟
نتایج نوار عصب و عضله اغلب برای تشخیص یا کنار زدن تعدادی از مشکلاتی می‌باشد مانند:
- اختلالات عضلانی ازجمله دیستروفی عضلانی یا پلی میوزیت
- بیماری‌هایی که بر ارتباط بین عصب و ماهیچه تأثیرگذارند ازجمله میاستنی گراویس (ضعف وخیم عضلانی)
- اختلالات عصبی خارج از طناب نخاعی (اعصاب محیطی)، از جمله سندروم تونل کارپال یا نوروپاتی محیطی
- مشکلاتی که نورون‌های حرکتی موجود در مغز یا نخاع را تحت تأثیر قرار می‌دهد ازجمله اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (Amyotrophic lateral sclerosis) یا بیماری فلج اطفال (polio).
- اختلالاتی که ریشه‌ی عصبی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، ازجمله فتق دیسک کمر
نحوه آمادگی برای نوار عصب و عضله
متخصص مغز و اعصاب (نورولوژیست) برای انجام نوار عصبی عضلانی نیاز دارد که بداند آیا شما مبتلا مشکلات و بیماری به خصوصی هستید یا خیر. اگر داری مشکلات و موارد زیر هستید، حتما متخصص مغز و اعصاب یا دیگر کارکنان و دستیاران آزمایشگاه را در جریان قرار دهید:
- دستگاه تنظیم‌کننده‌ی ضربان قلب یا دستگاه‌های پزشکی الکتریکی دیگر دارید.
- داروهای رقیق‌کننده‌ی خون استفاده می‌کنید.
- هموفیلی دارید، یک اختلال انعقاد خونی است که باعث خونریزی‌های طولانی میشود.
- اعتیاد به الکل
- استفاده از داروهای مخصوص مغز و اعصاب ازجمله شل کننده‌ی عضلات، داروهای مسکن و افیونی، یا داروهای روان‌گردان
- دیابت
- بیماری‌های سیستماتیک
- کم‌کاری تیروئید
الکترودهایی که در این تست استفاده میشود ممکن است بر روی ضربانهای الکتریکی دستگاه کارشده در بدنتان اثر داشته باشند. چند روز قبل از انجام این تست از لوسیون یا روغن‌های پوستی استفاده نکنید. این مواد می‌توانند از قرارگیری درست الکترودها بروی پوستتان جلوگیری کنند. خالی بودن شکم برای این آزمایش لازم نیست، اما ممکن است از شما خواسته شود که قبل از آن از مصرف کافئین خودداری کنید.
در طی گرفتن نوار عصب و عضله از شما خواسته میشود تا برای انجام این تست، لباس و روپوش بیمارستانی به تن کنید و روی میز آزمایش دراز بکشید. برای اینکه درک درستی از این تست پیدا کنید، سه نکته زیر را بدانید:
- الکترودهای مورد استفاده در تست
- احساسی که در زمان عبور جریان الکتریکی خواهید داشت
- دستورالعمل‌هایی که باید رعایت کنید
الکترودهای مورد استفاده در تست نوار عصب و عضله
متخصص مغز و اعصاب یا یک تکنسین، الکترودهای سطحی را در نقاط مختلفی روی پوستتان قرار می‌دهد. تعیین این نقاط به محل مشاهده علائم در شما بستگی دارد یا اینکه متخصص ممکن است الکترودهای سوزنی را در محل‌های مختلفی، بسته به علائم شما وارد کند.
احساسی که در زمان عبور جریان الکتریکی خواهید داشت
بعضی اوقات الکترودها یک جریان الکتریکی بسیار اندکی را می‌گذرانند که در آن زمان ممکن است احساس یک پیچش یا گرفتگی کنید. الکترود سوزنی ممکن است باعث کمی ناراحتی یا درد شود که معمولا بعد از برداشتن سوزن این درد برطرف میشود. اگر نگران درد و ناراحتی هستید، می‌توانید از متخصص خود بخواهید تا وقفه‌ای کوتاه در حین انجام تست داشته باشد.
دستورالعمل‌هایی که در حین آزمایش عصبی عضلانی باید رعایت کنید
در حین انجام تست نوار عصب و عضله، متخصص نوار عصب و عضله بروز هرگونه فعالیت الکتریکی خودبه‌خودی را در هنگام استراحت عضلات ارزیابی خواهد کرد (فعالیتی که در بافت‌های عضلانی سالم وجود ندارد) و نیز میزان فعالیت در حینی که عضلاتتان را کمی منقبض می‌کنید کنترل میشود.
وی دستورالعمل‌هایی را برای استراحت دادن و منقبض کردن یک عضله را در زمان‌های مختلف به شما خواهد گفت. بسته به اینکه کدام عضله و اعصاب مورد آزمایش قرار می‌گیرند، ممکن است از شما بخواهد که وضعیتتان را در حین انجام آزمایش عوض کنید.
عوارض نوار عصب و عضله را بشناسید
ممکن است در نقاطی که الکترودهای سوزنی به درون عضلاتتان وارد شده، کمی کبودی کوچک و موقتی داشته باشید. این کبودی می‌بایست در طی چند روز از بین برود. اگر بعد از گذشت چند روز همچنان کبودی‌ها وجود داشت، با پزشک خود تماس بگیرید.
تست اندازه‌گیری سرعت هدایت عصبی (NCV)
یک آزمایش سرعت هدایت عصبی (NCV) برای ارزیابی آسیب و اختلال عصبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آزمایش که به آن تست هدایت عصبی نیز می‌گویند، میزان سرعت انتقال سیگنال‌های الکتریکی را درمیان اعصاب مرکزی اندازه‌گیری می‌کند.
سیستم اعصاب مرکزی در خارج از مغز و در طول طناب نخاعی شما واقع شده است. این اعصاب به شما کمک می‌کنند تا عضلاتتان را کنترل کنید و حس‌ها را دریافت کنید. عصب‌های سالم، سیگنال‌های الکتریکی را سریعتر و با قدرت بیشتری نسبت به اعصاب آسیب‌دیده ارسال می‌کنند.
آزمایش اندازه گیری سرعت هدایت الکتریکی به پزشک کمک می‌کند تا آسیب‌های واردشده به رشته‌ی عصبی را از آسیب به غلاف میلین (پوشش حفاظتی اطراف عصب) تشخیص دهد. همچنین می‌تواند به پزشک کمک کند تا اختلال عصبی و مشکلی را که در آن یک آسیب عصبی عضلات را تحت تأثیر قرار داده است، از هم تشخیص دهد.
آزمایش نوار عصب و عضله برای تشخیص چه بیماری‌هایی استفاده میشود؟
از یک تست نوار عصب NCV می‌توان برای تشخیص تعدادی از اختلالات عصبی و عضلانی استفاده کرد، از جمله:
- سندروم گیلن بازه
- سندروم تونل کارپال
- بیماری شارکوماری توث
- فتق دیسک کمر و گردن
- پلی نوروپاتی و نوروپاتی التهابی مزمن
- مشکلات عصب سیاتیک
- آسیب اعصاب محیطی
اقدامات ضروری در هنگام تست نوار عصب و عضله
مشخصات آزمایش نوار عصب و عضله ممکن است متغیر باشند، اما از یک فرآیند کلی پیروی می‌کنند:
- از شما خواسته میشود تا هر نوع وسیله‌ی فلزی مانند جواهرات را که ممکن است در انجام آزمایش اختلال وارد کنند دربیاورید.
- ممکن است لازم باشد که لباس‌هایتان را عوض کنید و روپوش بپوشید.
- برای انجام تست، روی یک میز می‌نشینید یا دراز می‌کشید.
- پزشک عصبی را که باید مورد آزمایش قرار بگیرد را پیدا می‌کند.
- سپس دو الکترود را روی پوستتان قرار خواهد داد که یکی از آن‌ها عصب را تحریک می‌کند و دیگری این تحریک را ثبت می‌کند. ممکن است از یک ژل یا نوعی خمیر برای چسباندن الکترود به پوست استفاده کنند.
- عصب توسط یک شوک الکتریکی مختصر از جانب الکترود تحریک‌کننده، تحریک شود. در یک تست معمولی، تحریک عصب‌ها در انگشت و ثبت تحریکات توس الکترودی در نزدیکی مچ دست انجام می‌گیرد.
کل این آزمایش حدودا ۲۰ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد. کمی احساس ناراحتی وجود خواهد داشت اما معمولا دردی احساس نمی‌شود. پزشک متخصص شما ممکن است این تست را در چند ناحیه انجام دهد.
در یک مطالعه، محققان از تست NCV برای بررسی و آزمایش آسیب واردشده به عصب زند زبرین که مسئول ایجاد حس در دستان و پاها است، استفاده کردند. با اضافه کردن یک محرک سوم به دو محرکی که به طور عادی در این تست بکار برده می‌شوند، میزان حساسیت تست از ۸۰ درصد به ۹۶ درصد افزایش یافت.
تفسیر جواب نوار عصب و عضله
یکی از مزایای تست NCV این است که در این تست اندازه‌گیری عینی (خارجی) از سلامت اعصاب، در مقایسه با گزارش‌های غیر عینی از درد یا عملکرد ضعیف آن‌ها مدنظر می‌باشد.
به‌طورکلی یک سرعت هدایت عصبی بین ۵۰ تا ۶۰ متر در ثانیه، دامنه‌ای نرمال در این تست محسوب میشود. سرعتی خارج از این دامنه نشان می‌دهد که عصب آسیب‌دیده یا دچار بیماری شده است. اگرچه، این تست علت دقیق آسیب را نشان نمی‌دهد. تعداد زیادی از بیماری‌ها و مشکلات می‌توانند اعصاب را تحت تأثیر قرار دهند.
از جمله این بیماری‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سندروم تونل کارپال
- آسیب جراحتی به عصب میانی
- پلی نوروپاتی التهابی مزمن
- نوروپاتی دیابتی
- فلج عصب میانی القا شده از دارو
- بیماری شارکوماری توث
- بیماری فتق دیسک
- فشردگی اعصاب
- آسیب اعصاب محیطی
- آسیب وارده از داروهای درمان سرطان
دوره درمان و بهبودی یکسانی برای آسیب‌دیدگی یا بیماری‌های اعصاب وجود ندارد. روش‌های درمانی بر اساس شرایط خاص شما و نیز عصب آسیب‌دیده متغیر و متفاوت خواهند بود.
3 دیدگاه ها