آیا تا به حال شده است که نتوانید به خوبی تفکر و تمرکز کنید یا تصورات ذهنی شما به صورت کامل واضح نباشد؟ اگر شما به‌طور مداوم احساس خستگی، حواس‌پرتی و تغییر خلق‌وخوی دارید ممکن است دچار عارضه مغز مه آلود یا خستگی مغز شده باشید.
بیماری مغز مه آلود چیست؟
با بالا رفتن سن، انسان ممکن است شروع به ضعیف شدن کرده و خطای لحظه‌ای ناشی از تفکر گیج‌کننده ممکن است شایع‌تر شود. این یک روند طبیعی است اما در برخی موارد، ممکن است ناشی از عارضه‌ای تحت عنوان مغز مه آلود باشد.
مغز مه آلود که به آن خستگی مغز یا مه مغز نیز گفته می‌شود، عارضه‌ای است که منجر به احساس فراموشی، عدم تمرکز و وضوح ذهنی در فرد می‌شود.
پیشگیری از بیماری مغز مه آلود
برای پیشگیری از بیماری مغز مه آلود و انجام اقدامات بهداشتی مناسب به منظور حفظ سلامت مغز، لازم است درک درستی از دلایل رایج خستگی مغز داشت. گاهی اوقات درمان مغز مه‌آلود از طریق اصلاح کردن کمبودهای تغذیه‌ای، تغییر داروها یا بهبود کیفیت خواب ممکن می‌شود.
مه مغزی می‌تواند همراه با سردرگمی ذهنی خفیف تا شدید باشد و معمولا بدون هیچ هشداری واقع شود. وقتی این اتفاق می‌افتد، شخص عدم تمرکز، ضعف یادآوری ذهنی و کاهش هوش ذهنی را تجربه می‌کند.
چه چیزی برای خستگی مغز خوب است؟
اگر علت خستگی مغز درمان نشوند، این وضعیت می‌تواند تا جایی ادامه پیدا کند که به صورت منفی زندگی شخصی و حرفه‌ای فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
اگر به طور مداوم با عدم وضوح تفکر مواجه هستید و این وضعیت به جای بهبود در حال بدتر شدن است، حتما با یک پزشک مغز و اعصاب صحبت کنید.
مغز مه آلود ممکن است یه عارضه ناامیدکننده باشد، اما بهبود آن امکان‌پذیر می‌باشد. زمانی که علت ایجاد کننده آن رفع شد، عملکرد ذهن شما نیز بهتر می‌شود.
یکی از اقدامات مفیدی که در جهت پیشگری خستگی مغز می‌توان انجام داد، تقویت مغز است. عملکرد مغز انسان در طول دوره جوانی به اوج خود می‌رسد و به‌تدریج با افزایش سن کاهش پیدا می‌کند. سبک زندگی مدرن نیز نقش بسیار مهمی در کاهش توانایی‌های شناختی دارد.
برای پیدا کردن راه های تقویت مغز باید چندین فاکتور مخرب مانند رژیم غذایی ضعیف، قرار گرفتن در معرض سموم، استرس، کمبود خواب و سایر فاکتورهای نادیده گرفته‌شده را مدنظر داشت.
آیا می‌دانید علت خستگی مغز چیست؟
مه و خستگی مغز می‌تواند به وسیله دسته‌ای از عوامل ایجاد شود. در تمامی موارد، بررسی ریشه‌ای آنچه که باعث مه مغزی شده است، کلید غلبه بر این وضعیت ناتوان‌کننده می‌باشد.
دلایل مغز مه آلود عبارتند از:
- کمبود خواب
- بارداری
- مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس
- سندورم خستگی مزمن (CFS)
- لوپوس
- استرس
- افسردگی
- یائسگی
- دیابت
- نقص‌های تغذیه‌ای
- درمان سرطان
- عوارض جانبی داروها
کمبود خواب و خستگی مغز
مغز برای بازیابی خود، به خواب نیازمند است. بنابراین اگر خواب فرد به صورت مرتب قطع شود یا زمانی که فرد از اختلال خواب رنج می‌برد، احتمال تجربه مغز مه آلود در هنگام صبح و به محض بیدار شدن، افزایش می‌یابد.
برای برخی افراد، یک فنجان قهوه برای بازگرداندن وضوح مغز کافی می‌باشد، اما برای برخی دیگر که به صورت جدی از خواب محروم هستند، این نوع مه مغزی می‌تواند تا مدتی باقی بماند و منجر به کند شدن مغز گردد.
نقش بارداری در عارضه مغز مه آلود
برخی خانم‌ها، یادآوری مسائل در طول بارداری را دشوار می‌یابند. حمل یک جنین، می‌تواند سیستم بدن را از راههای زیادی تغییر دهد و مواد شیمیایی آزاد شده برای محافظت و تغذیه کودک، ممکن است باعث بروز مشکلاتی در حافظه خانم باردار شود.
بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس
بیماری ام اس سیستم عصبی مرکزی فرد را تحت تأثیر قرار داده و می‌تواند در چگونگی فرمان مغز بر بدن شخص تغییر ایجاد کند. تقریباً نیمی از افرادی که از بیماری ام اس رنج می‌برند، دارای مشکلاتی در حافظه، توجه، برنامه‌ریزی یا زبان هستند که این امر احتمال ابتلا به خستگی زودرس مغز را تشدید می‌کند.
تمرین‌های یادگیری و حافظه می‌توانند به بهبود این وضع کمک کرده و یک درمان‌گر می‌تواند برای کنترل وظایفی که با آنها مشکل دارد، روشهای جدیدی را به شخص پیشنهاد کند.
سندورم خستگی مزمن (CFS)
در این بیماری، بدن و ذهن فرد برای مدت طولانی خسته می‌شود. او ممکن است احساس سردرگمی و فراموشی کرده و قادر به تمرکز نباشد. هیچ درمان شناخته شده‌ای برای سندروم خستگی مزمن وجود ندارد اما دارو، ورزش کردن و صحبت درمانی، ممکن است کمک‌کننده باشند.
ارتباط لوپوس با خستگی مغز
بیماری لوپوس در طولانی مدت باعث می‌شود که سیستم ایمنی فرد به بدن او حمله کند و علائم آن در موارد مختلف، متفاوت است. تقریبا نیمی از افراد مبتلا به لوپوس دارای مشکلاتی در حافظه و تمرکز بوده و پریشانی و سردرگمی را تجربه می‌کنند.
هیچ درمانی برای آن وجود ندارد، اما داروها و صحبت با درمان‌گر، می‌توانند در مدیریت وضعیت کمک کنند.
نقش استرس در ابتلا به مغز مه آلود
استرس بسیار قدرتمند بوده و می‌تواند به صورت منفی و از راههای گوناگون، مانند ایجاد خستگی مغزی و عدم تمرکز بر بدن تاثیر بگذارد. در حالی که بروز خستگی مغزی در دوره‌های استرس شدید مانند از دست رفتن یک عزیز، شایع است، استرس‌های نرمال روزانه نمی‌توانند موجب آن شوند.
اگر شخصی خستگی مغزی را به دلیل استرس‌های طبیعی روزانه تجربه کرد، علت احتمالا چیز دیگری می‌باشد.
رابطه بین افسردگی و خستگی مغزی
در زمان بروز مشکلات، شخص ممکن است به خوبی چیزها را به یاد نیاورد و یا به خوبی قادر به فکر کردن نباشد. دشوار است که بدانیم این وضعیت به کمبود انرژی و تحرک ناشی از افسردگی مرتبط است یا افسردگی طوری بر مغز شخص تاثیر گذاشته است که باعث خستگی و مه مغز آن شده است.
درمان افسردگی که شامل دارو درمانی و صحبت درمانی می‌باشد، باعث بازیابی مغز از خستگی یا به عبارتی رفع خستگی مغز می‌شود.
بروز بیماری مه مغز پس از یائسگی
زمانی که یک خانم به دوره یائسگی وارد می‌شود، گاهی مه مغزی را به دلیل نوسانات هورمونی تجربه می‌کند. زمانی که هورمون‌ها دوباره منظم شدند، علائم خستگی مغزی ناپدید می‌گردند.
اختلال مغز مه آلود در اثر دیابت
از آنجا که گلوکز یک منبع انرژی خوب برای مغز است، نوسانات سطح گلوکز در خون می‌تواند باعث بروز علائم خستگی مغزی کوتاه مدت شود. به همین دلیل، افراد مبتلا به دیابت در خطر ابتلا به مغز مه آلود می‌باشند.
خستگی مغز ناشی از نقص‌های تغذیه‌ای
عملکرد قوی مغز وابسته به تامین صحیح منیزیم، ویتامین B12 و آمینواسیدها در بدن است. زمانی که این مواد کم باشند یا بدن آب خود را از دست بدهد، اختلال خستگی مغزی ممکن است بروز کند.
ابتلا به اختلال خستگی مغز در دوره درمان سرطان
افراد مبتلا به سرطان در دوره شیمی درمانی از داروهای قوی‌ای استفاده می‌کنند که می‌تواند به وضعیتی منجر شود که گاهی اوقات به نام مغز شیمیایی خوانده می‌شود.
بیمار ممکن است در به یادآوری جزئیات مانند نام‌ها و تاریخ‌ها مشکل پیدا کند، در انجام کارهای چند وظیفه‌ای به معضل خورده و زمان طولانی‌تری را برای تمام کردن کارها صرف کند که این موارد جزو علائم مغز مه آلود به شمار می‌روند.
معمولا این مشکل، نسبتا سریع رفع می‌شود، اما برخی افراد ممکن است برای مدت طولانی پس از درمان خود، با آن مواجه باشند.
عارضه خستگی مغز ناشی از عوارض جانبی داروها
داروهای خاصی مانند آنها که برای فشار خون بالا، کاهش درد و تسکین آلرژی استفاده می‌شوند، به علت داشتن عوارض جانبی، می‌توانند باعث بروز مشکلات ذهنی و عدم تمرکز در فرد شوند. این اتفاق می‌تواند برای در اثر استفاده از هر نوع دارو، چه با نسخه و چه بدون نسخه، رخ بدهد.
تشخیص مه مغزی
انجام یک آزمایش به تنهایی نمی‌تواند در تشخیص اختلال مه مغزی کمک کند. مه مغزی ممکن است نشانه‌ای از یک مسئله زیربنایی باشد. بنابراین پزشک در ابتدا معاینات فیزیکی انجام می‌دهد و از بیمار درباره موارد زیر سوال می‌پرسد:
- سلامت ذهنی
- رژیم غذایی
- سطح فعالیت فیزیکی
- داروها و مواد معدنی حال حاضر
بیمار باید به پزشک اجازه دهد تا درباره دیگر علائم احتمالی او بداند. برای مثال، فردی که دارای کم کاری تیروئید است ممکن است مغز مه آلود را همراه با ریزش مو، خشکی پوست، افزایش وزن یا ناخن‌های شکننده تجربه کند.
آزمایش خون، می‌تواند به پزشک در تشخیص علت مه مغزی کمک کند. از طریق آزمایش خون می‌توان موارد زیر را بررسی کرد:
- سطوح غیرطبیعی گلوکز
- عملکرد ضعیف کبد، کلیه و تیروئید
- نقص‌های تغذیه‌ای
- عفونت‌ها
- بیماری‌های التهابی
بر اساس نتایج، پزشک تصمیم میگیرد که آیا معاینات بیشتر نیاز است یا خیر.
دیگر ابزارهای تشخیص خستگی مغز می‌تواند شامل آزمایش‌های عکس‌برداری برای مشاهده داخل بدن باشد. برای تشخیص مغز مه آلود می‌توان از عکس برداری اشعه‌ی ایکس، ام آر آی و سی تی اسکن استفاده کرد.
پزشک همچنین ممکن است یک آزمایش آلرژی یا مطالعه بر روی خواب فرد را برای بررسی اختلال خواب در فرد درخواست کند.
کنترل و درمان خستگی مغز
خستگی مغز غالبا یک وضعیت قابل کنترل است، در صورتی که فرد قادر باشد که علت ایجادکننده آن را مشخص کند. برخی از کارهایی که می‌تواند به کاهش دوره‌های خستگی مغز کمک کنند، شامل موارد زیر می‌باشند:
- خواب کافی
- نکشیدن سیگار
- رژیم غذلیی سالم
- کاهش استرس
خواب کافی داشته باشید
هشت ساعت خواب مداوم، برای سلامت مغز ضروری است. برای کاهش خستگی مغزی در طول روز، تلاش کنید که کیفیت خواب خود را بالا ببرید.
سیگار کشیدن را متوقف کنید
مصرف دخانیات به طور چشم‌گیری، تولید رادیکال‌های آزاد در بدن را افزایش داده و از این طریق می‌تواند نقشی مهم در ایجاد عارضه مغزی و کاهش سلامت مغز داشته باشد. کاهش مصرف دخانیات به آنتی اکسیدان‌های بدن اجازه می‌دهد تا فورا این وضعیت را بهبود دهند.
رژیم غذایی سالم‌تری را دنبال کنید
یک رژیم غذایی شامل مقدار زیادی از غذاهای تازه که با امگا۳، اسیدهای چرب ۶ و ۹، منیزیم و ویتامین‌های B کمپلکس غنی شده‌اند، به کاهش احتمال ابتلا به خستگی مغز کمک می‌کند. خوردن غذاهای سالم به صورت طبیعی آنتی اکسیدان‌های فرد را افزایش می‌دهد.
اما حتی این موضوع هم همیشه برای مقابله با سطوح بالای رادیکال‌های آزاد در بدن کافی نیست. برخی افراد به منظور حفظ وضوح مغزی در بالاترین حد خود، از مواد معدنی اسپیرولینا بهره می‌جویند.
استرس را کاهش دهید
استرس، به معنای واقعی کلمه می‌تواند کشنده باشد، بنابراین به‌کارگیری روش‌هایی که باعث کاهش استرس در زندگی رومزه می‌شود، می‌تواند کاملا مفید باشد. از هر طریقی که می‌توانید، خواه از طریق ورزش کردن، دارو یا دیگر روشهای آرام‌بخش، استرس خود را کاهش دهید تا باعث تسکین خستگی مغز شود.
4 دیدگاه